Uczenie sie metoda storyline,

[ Pobierz całość w formacie PDF ]
DZIELIMY SIĘ DOŚWIADCZENIAMI
Uczenie się metodą storyline
Storylinejest mało znaną w Polsce
strategią nauczania, która
w szczególny sposób sprzyja
aktywnemu uczeniu się. W Szkocji,
gdzie się narodziła, jak i wielu innych
krajach na świecie stosowana jest
na wszystkich szczeblach edukacji.
n
Anna Basińska
T
ym, co odróżnia
storyline
od innych me-
powiedziom (działaniom dzieci) opowieść
rozwija się. Nauczyciel jest częściowo we-
wnątrz, ale również poza tematem, gdyż nie
może do końca przewidzieć, co dzieci stwo-
rzą, odpowiadając na jego pytanie. W tej me-
todzie właściwie wszystko zależy od uczniów,
dlatego najważniejszy jest interesujący i wcią-
gający start. Jeśli nie będzie na tyle intrygują-
cy, aby zachęcić dzieci do działania,
storyline
zakończy się fiaskiem – nie zostanie zrealizo-
wana. Następnie, dzięki pytaniom kluczo-
wym nauczyciela i odpowiadającym im for-
mom aktywności dzieci, historia rozwija się.
Warto w fabułę historii wpleść incydent, czyli
taki element, który powoduje zwrot w akcji
(np. trudny problem wymagający rozwiąza-
nia lub niespodziewane wydarzenie w opo-
wieści). Wreszcie scenariusz musi zakończyć
się ekscytującym i satysfakcjonującym dzieci
zakończeniem. Niezwykłym paradoksem
sto-
ryline
jest fakt, że chociaż nauczyciel planuje
prawie każdą aktywność, w którą zaangażują
się dzieci, ustala cele nauczania, wie, jakie in-
formacje będą zdobywane i jakie umiejętno-
ści będą doskonalone, dzieci mają poczucie,
że historia należy do nich.
Przytoczona
storyline
opiera się na organi-
zacji teatru, lecz jednocześnie porusza temat
tod nauczania, jest wartość, jaką przypi-
suje się wiedzy, którą uczeń posiada. Stanowi
punkt wyjścia i rusztowanie do podejmo-
wanych przez niego zadań w toku procesu
uczenia się. Jest to strategia, w której historia
wymyślona przez nauczyciela wyznacza linię
zajęć. Wymaga to od niego dużej kreatywno-
ści. Musi stworzyć opowieść, która zainteresu-
je dzieci, podzielić ją na epizody (kolejne roz-
działy) oraz skonstruować do każdego epizodu
sekwencję pytań kluczowych, które będą pro-
wadzić do zaplanowanych i przewidzianych
przez nauczyciela form aktywności uczniów.
Pytania kluczowe to takie, na które nauczyciel
nie zna odpowiedzi lub zna tylko jedną z mo-
żliwych. Dlatego nie ocenia jej w kategorii „po-
prawna” lub „błędna” lecz wartościuje argu-
menty, uzasadniające i potwierdzające daną
odpowiedź. Co więcej, są to pytania, które nie
dotyczą wyrwanych z kontekstu faktów czy po-
jęć, lecz które pozwalają dzieciom odwołać się
do posiadanych przez nie doświadczeń.
Pytania kluczowe
Stawiając pytania kluczowe, nauczyciel
prowadzi dzieci przez edukację, w której to
one dostarczają odpowiedzi. Dzięki tym od-
26
Życie Szkoły
  przyjaźni. Przyjaźń trudno zdefiniować,
szczególnie dzieciom, które jeszcze nie po-
trafią abstrahować. Teatr jest zaś miejscem,
gdzie wszystko jest możliwe i można opowia-
dać nie tylko za pomocą słowa, lecz również
ruchu, muzyki, koloru. Temat jest na tyle
uniwersalny, że można go przeprowadzić
w różnych grupach wiekowych (klasy I–III).
Oczywiście za każdym razem zajęcia będą
inne, gdyż inne będą doświadczenia, wiedza
i umiejętności dzieci.
Storyline – klasowy teatr
Epizod 1.: List z „Teatru Opowieści”
W poniedziałek rano do klasy wchodzi na-
uczycielka z listem z teatru. Dzieci siadają
na dywanie i słuchają:
PaniX(dyrektorka
szkoły) dała mi ten list w piątek po południu
po zajęciach. Powiedziała mi też, że ma mały
problem z tym listem i że uważa, że jesteśmy
klasą, która najlepiej sobie z tym poradzi.
Na-
uczycielka odczytuje list. Jest od grupy te-
atralnej, która chciałaby przyjechać i wysta-
wić swoją sztukę pt.:
Przyjaźń na zawsze
. Wa-
runek jest taki, że wszystko musi być przygo-
towane przed ich przyjazdem (scena,
widownia). Nauczycielka pyta dzieci, czy
chciałyby zorganizować teatr w swojej klasie.
Dzieci zgadzają się z entuzjazmem. Następ-
nie rozmawiają o teatrze. Dzieci opowiadają,
co wiedzą na ten temat i jakie są ich doświad-
czenia związane z teatrem.
Pytania kluczowe
Formy aktywności uczniów
Wysłuchanie listu.
Czy damy radę zorganizować salę teatralną
w naszej klasie?
Podjęcie decyzji dotyczącej zorganizowania sali
teatralnej w klasie.
Czy kiedykolwiek byliście w teatrze? Czym jest
teatr? Jak wygląda? Co tam się dzieje? Kto pra-
cuje w teatrze?
Rozmowa na temat doświadczeń dzieci związa-
nych z teatrem.
Epizod 2.: Organizowanie teatru
Na początku dzieci robią plany wnętrza te-
atru (sali teatralnej). Dzielą się na 4–5-osobo-
we zespoły i omawiają pomysły, w jaki sposób
najlepiej zamienić klasę w teatr. Potem każda
grupa rysuje swój plan. Ustalają na przykład:
n
wjaki sposób oszacować liczbę potrzeb-
nych krzeseł, ile zmieści się w jednym rzę-
dzie i ile razem będzie rzędów;
n
jak zrobić scenę i kurtynę;
n
gdzie będą się przebierać aktorzy;
n
gdzie będzie miejsce do sprzedaży biletów.
Potem każdy zespół przedstawia swój
plan reszcie klasy. Klasa rozmawia na temat
tych pomysłów i najlepsze pomysły każdego
zespołu zostają połączone razem, tworząc
jeden wspólny plan.
Następnie za pomocą burzy mózgów
dzieci wymyślą nazwę dla swojego teatru.
Wszystkie propozycje zostają zapisane
przez dzieci na tablicy. Potem uczniowie
głosują, która nazwa najbardziej im się po-
doba. Piszą preferowaną nazwę na kartce
papieru i oddają nauczycielce, potem sortu-
ją i liczą głosy. Nazwa, która otrzymała naj-
więcej głosów, wygrywa.
Nauczycielka pyta, co można zrobić, aby
klasa wyglądała również z zewnątrz jak te-
atr. Opierając się na doświadczeniach i po-
mysłach dzieci, zostaje zaprojektowana fa-
sada teatru. Dzieci dzielą się na grupy.
Każda jest odpowiedzialna za wykonanie
części fasady. Dzieci z pomocą nauczyciela
montują te fragmenty na zewnątrz klasy.
27
3/2009
Pytania kluczowe
Formy aktywności uczniów
Jak możemy przemienić naszą klasę w salę te-
atralną?
Wykonywanie w zespołach planów.
Prezentacja zespołowych planów na forum klasy.
Tworzenie wspólnego planu z najlepszych pomy-
słów każdego zespołu.
Potrzebujemy nazwy dla naszego teatru. Jaka
będzie dobra?
Wymyślanie propozycji nazw dla teatru, zapisy-
wanie ich na tablicy, głosowanie, przeliczanie ze-
branych głosów.
Co można zrobić, aby nasza klasa wyglądała
zzewnątrz jak teatr? Czy budynek jest stary czy
nowoczesny? Jakiego jest koloru?
Rozmowa na temat wyglądu fasady.
Wykonywanie elementów fasady w zespołach
izawieszanie ich przed klasą.
Epizod 3.: Przyjazd „Teatru Opowieści”
odwołany
Nauczycielka odbiera telefon od grupy
teatralnej, która odwołuje przedstawienie
z powodu choroby. Trzech aktorów ma
ospę. Uczniowie są zawiedzeni, ponieważ
spędzili dużo czasu, przygotowując się do tej
wizyty i również oczekiwali na przedstawie-
nie. Nauczycielka pyta, co mogą zrobić w tej
sytuacji. Dzieci postanawiają same wystawić
przedstawienie. Zanim zaczną pisać krótkie
jednoaktowe sztuki o przyjaźni, nauczyciel-
ka rozmawia z nimi na ten temat: czym ona
jest, kogo dotyczy i w jaki sposób można to
pokazać za pomocą sztuki. Przedstawienia
mogą opierać się na własnych doświadcze-
niach i rozczarowaniach dzieci, mogą też
dotyczyć przyjaźni pomiędzy dziećmi i zwie-
rzętami, potworami, kosmitami. Wszystko
zależy od inwencji uczniów.
Dzieci decydują, czy chcą pisać sztuki
w parach, grupach czy indywidualnie. Na-
uczyciel pomaga w dyskusjach nad tematem
sztuki i w jej pisaniu. Dzieci wybierają akto-
rów, myślą nad kostiumami i makijażem.
Potem następują próby przedstawień. Klasa
ogląda każdą próbę, dokonuje oceny, ko-
mentuje, sugeruje inne pomysły.
Pytania kluczowe
Formy aktywności uczniów
Co możemy zrobić, aby rozwiązać ten problem,
aby jednak mieć przedstawienie?
Dyskusja, podejmowanie decyzji.
Jak myślicie, o czym może być przedstawienie
Przyjaźń na zawsze?
Czym jest przyjaźń? Czy
macie przyjaciela?
Rozmowa o tym, czym jest przyjaźń, kim jest
przyjaciel.
Wjaki sposób można opowiedzieć o przyjaźni
za pośrednictwem sztuki teatralnej?
Wymyślanie historii, pisanie scenariusza, przy-
dzielanie ról aktorom, przeprowadzanie prób
do przedstawienia.
Sporządzanie listy potrzebnych rekwizytów, ko-
stiumów, elementów scenografii.
28
Życie Szkoły
Epizod 4.: Przygotowywania do przed-
stawienia
Dzieci decydują, czy chcą, aby ludzie (ro-
dzice, inne klasy, nauczyciele) płacili
za wstęp na przedstawienie. Jeśli tak zade-
cydują, ustalają, na co chcą przeznaczyć za-
robione pieniądze.
Następnie nauczycielka sugeruje, aby za-
stanowić się, co należy zrobić przed przed-
stawieniem. Wszystkie pomysły dzieci zapi-
sywane są na tablicy, a potem weryfikowane
w dyskusji. Na tablicy powinny się znaleźć
m.in. takie napisy:
reklama, bilety, rekwizyty
ikostiumy, muzyka
. Dzieci muszą zadecydo-
wać, w której grupie chcą pracować i wpisać
swoje imię pod właściwym napisem. Jeśli
znajdzie się napis, pod którym nikt się nie
podpisał, dzieci będą musiały zadecydować,
co zrobić w tej sytuacji.
Uczniowie zaczynają pracować w gru-
pach, które wybrali. Nauczyciel chodzi
od jednej grupy do drugiej, zadając pytania,
które pomogą dzieciom w pracy. Jeszcze
przed przedstawieniem rozwieszają plakaty
reklamujące przedstawienie i
sprzedają
bilety.
Pytania kluczowe
Formy aktywności uczniów
Czy chcemy, aby widzowie płacili za przedsta-
wienie? Jeśli tak, ile powinien kosztować bilet?
Na co przeznaczymy zebrane pieniądze?
Dyskusja, przeliczanie sumy możliwych do zaro-
bienia pieniędzy, podejmowanie decyzji dotyczą-
cej przeznaczenia pieniędzy.
Myślę, że powinniśmy zrobić listę prac, które mu-
simy wykonać przed przedstawieniem. Co musi-
my zrobić? (pytania pomocnicze: Czy potrzebuje-
my rekwizytów, elementów kostiumów? Jak
zawiadomimy innych o naszym przedstawieniu?
Wyobraźmy sobie, że przyjdzie więcej ludzi niż
oczekiwaliśmy. Nie będzie dla nich miejsc do sie-
dzenia. Jak możemy zapobiec takiej sytuacji?
Skąd będziemy wiedzieć, ile osób przyjdzie?)
Opracowanie listy zadań, które należy podjąć
przed przedstawieniem.
Praca w zespołach.
Zespół „Plakaty i ulotki”
Jakie informacje powinny być zawarte na plaka-
cie (ulotce)? Jak zachęcić ludzi, aby przyszli
na przedstawienie?
Projektowanie, wykonywanie i kolportaż plaka-
tów i ulotek.
Zespół „Bilety”
Jakie informacje powinny znaleźć się na bilecie?
Skąd ludzie będą wiedzieli, na którym krześle
usiąść? Jak zorganizujecie sprzedaż biletów?
Projektowanie, wykonywanie biletów, numero-
wanie krzeseł, sprzedaż biletów.
Zespół „Kostiumy i rekwizyty”
Zjakiego materiału wykonasz…?
Projektowanie i wykonywanie rekwizytów i ele-
mentów kostiumów (konsultacje z autorami sce-
nariuszy).
Epizod 5.:
Przyjaźń na zawsze
Przedstawienie odbywa się w klasowym
teatrze. Jedno dziecko z klasy wita widzów,
wyjaśnia, w jaki sposób doszło do tego
przedstawienia. Przed każdą sztuką dziecko
z danej grupy przedstawia aktorów. Po ode-
graniu wszystkich sztuk nauczyciel dziękuje
uczniom za ich ciężką pracę i wysiłek,
a dzieci ogłaszają, co stanie się z pieniędzmi
za bilety.
29
3/2009
Epizod 6.: Wizyta w teatrze
Uczniowie wybierają się do teatru, gdzie
mogą skonfrontować wypracowane pomysły
dotyczące organizacji teatru z rzeczywisto-
ścią. Uczestniczą w próbie teatralnej, roz-
mawiają z reżyserem przedstawienia, odwie-
dzają różne pomieszczenia w budynku
(charakteryzatornię, kasę biletową, rekwizy-
tornię).
n
wyzwala kreatywne myślenie i działanie;
n
indywidualizuje proces nauczania, za-
pewniając każdemu dziecku odpowiedni
dla niego poziom trudności; umożliwia
mu dobranie własnego tempa pracy i od-
powiedniego do indywidualnych możli-
wości sposobu wykonania zadania;
n
umożliwia realizację koncepcji edukacji
zintegrowanej;
n
zakłada, że obserwacja we wczesnym sta-
dium uczenia się może mieć zgubny
wpływ na pomysłowość i wyobraźnię
dzieci, dlatego konfrontacja modeli two-
rzonych przez dzieci z modelami rzeczy-
wistymi następuje dopiero pod koniec
pracy nad
storyline
.
*
Podsumowując, można stwierdzić, że
ozasadności stosowania
storyline
w edukacji
wczesnoszkolnej przekonują jej charaktery-
styczne cechy.
Storyline
:
n
koncentruje się na dziecku, jego potrze-
bach i możliwościach;
n
aktywizuje do działania;
n
motywuje do działania;
n
umożliwia ćwiczenie wciąż tych samych
umiejętności, jak: czytanie, pisanie, licze-
nie, bez uczucia znudzenia, za każdym ra-
zem w innym kontekście;
n
łączy podstawowe umiejętności z praw-
dziwym światem; pozwala dzieciom od-
krywać związki pomiędzy tym, co robią
w szkole, a rzeczywistością pozaszkolną;
dostarcza im dowodu użyteczności posia-
danych umiejętności;
n
dostarcza wielu okazji do współpracy;
uczy dyskusji, negocjowania, rozwiązywa-
nia konfliktów;
Bycie nauczycielem nie jest łatwe, lecz
może być twórczym, dającym radość i satys-
fakcję zajęciem, jeśli mamy poczucie, że to,
co wspólnie z dziećmi robimy, angażuje je
bez reszty, daje im radość, poczucie pod-
miotowości, przyczynia się do wszechstron-
nego rozwoju. Sądzę, że
storyline
mogłaby
nam w tym pomóc.
LITERATURA
z
Bell S. (1995),
Local Radio Station. A storyline
topic
, Assendelft, DE AKELEI.
z
Bell S.(1995),
Storyline and primary science te-
aching
, Pabo conference.
z
Kilan-Lipka A. (1997),
The storyline as an inno-
vation
, (w:)
School voor beeld 4
, Hogeschool van
Utrecht.
z
Vos E. (1992),
Can you help Stephany?
, En-
schede, EED.
z
Vos E. (1991),
The key is the question
, (w:)
Ste-
ve Bell’s secret notebook to create learning
, En-
schede, EED.
mgr ANNA BASIŃSKA
Uni wer sy tet im. Ada ma Mic kie wi cza
w Po zna niu
W następnym numerze m.in.:
Józefa Kielak
– Przemoc w rodzinie
Urszula Nadolna
– Jak wspierać ucznia słabo widzącego
Beata Jagła
– Kłamstwo pomiędzy uczniami
30
Życie Szkoły
  [ Pobierz całość w formacie PDF ]

  • zanotowane.pl
  • doc.pisz.pl
  • pdf.pisz.pl
  • emaginacja.xlx.pl

    •