ustawa o postępowaniu w sprawach nieletnich, DOKUMENT - PRAWO, ★ Wnioski-Sądowe

[ Pobierz całość w formacie PDF ]
Ustawa
z dnia 26 października 1982 r
.
o postępowaniu w sprawach nieletnich
(Dz. U. 2002 nr 11 poz. 109 z późniejszymi zmianami)
W dążeniu do przeciwdziałania demoralizacji i przestępczości nieletnich i stwarzania
warunków powrotu do normalnego życia nieletnim, którzy popadli w konflikt z prawem bądź
z zasadami współżycia społecznego, oraz w dążeniu do umacniania funkcji opiekuńczo-
wychowawczej i poczucia odpowiedzialności rodzin za wychowanie nieletnich na świadomych
swych obowiązków członków społeczeństwa stanowi się, co następuje:
DZIAŁ I
Przepisy ogólne
Art. 1. § 1. Przepisy ustawy stosuje się w zakresie:
1) zapobiegania i zwalczania demoralizacji - w stosunku do osób, które nie
ukończyły lat 18,
2) postępowania w sprawach o czyny karalne - w stosunku do osób, które
dopuściły się takiego czynu po ukończeniu lat 13, ale nie ukończyły lat 17,
3) wykonywania środków wychowawczych lub poprawczych - w stosunku do
osób, względem których środki te zostały orzeczone, nie dłużej jednak niż do
ukończenia przez te osoby lat 21.
§ 2. Ilekroć w ustawie jest mowa o:
1) "nieletnich" - rozumie się przez to osoby, o których mowa w § 1,
2) "czynie karalnym" - rozumie się przez to czyn zabroniony przez ustawę jako:
a) przestępstwo lub przestępstwo skarbowe albo
b) wykroczenie określone w art. 51, 62, 69, 74, 76, 85, 87, 119, 122, 124, 133 lub
143 Kodeksu wykroczeń.
Art. 2. Przewidziane w ustawie działania podejmuje się w wypadkach, gdy
nieletni wykazuje przejawy demoralizacji lub dopuści się czynu karalnego.
Art. 3. § 1. W sprawie nieletniego należy kierować się przede wszystkim jego
dobrem, dążąc do osiągnięcia korzystnych zmian w osobowości i zachowaniu się
nieletniego oraz zmierzając w miarę potrzeby do prawidłowego spełniania przez
rodziców lub opiekuna ich obowiązków wobec nieletniego, uwzględniając przy
tym interes społeczny.
§ 2. W postępowaniu z nieletnim bierze się pod uwagę osobowość nieletniego, a
w szczególności wiek, stan zdrowia, stopień rozwoju psychicznego i fizycznego,
cechy charakteru, a także zachowanie się oraz przyczyny i stopień demoralizacji,
charakter środowiska oraz warunki wychowania nieletniego.
Art. 3a. § 1. W każdym stadium postępowania sąd rodzinny może, z inicjatywy lub za zgodą
pokrzywdzonego i nieletniego, skierować sprawę do instytucji lub osoby godnej zaufania w
celu przeprowadzenia postępowania mediacyjnego.
§ 2. Instytucja lub osoba godna zaufania sporządza, po przeprowadzeniu postępowania
mediacyjnego, sprawozdanie z jego przebiegu i wyników, które sąd rodzinny bierze pod
uwagę, orzekając w sprawie nieletniego.
§ 3. Minister Sprawiedliwości określi, w drodze rozporządzenia, szczegółowe zasady i tryb
przeprowadzania mediacji, regulując zwłaszcza warunki, jakim powinny odpowiadać
instytucje i osoby uprawnione do jej przeprowadzania, sposób rejestracji tych instytucji i
osób oraz szkolenia mediatorów, zakres i warunki udostępniania im akt sprawy, formę i
zakres sprawozdania z przebiegu i wyników postępowania mediacyjnego, mając na względzie
wychowawczą rolę postępowania mediacyjnego, interes pokrzywdzonego, dobrowolność i
poufność mediacji oraz fachowość i bezstronność mediatora.
Art. 4. § 1. Każdy, kto stwierdzi istnienie okoliczności świadczących o
demoralizacji nieletniego, w szczególności naruszanie zasad współżycia
społecznego, popełnienie czynu zabronionego, systematyczne uchylanie się od
obowiązku szkolnego lub kształcenia zawodowego, używanie alkoholu lub innych
środków w celu wprowadzenia się w stan odurzenia, uprawianie nierządu,
włóczęgostwo, udział w grupach przestępczych, ma społeczny obowiązek
odpowiedniego przeciwdziałania temu, a przede wszystkim zawiadomienia o tym
rodziców lub opiekuna nieletniego, szkoły, sądu rodzinnego, Policji lub innego
właściwego organu.
§ 2. Każdy, dowiedziawszy się o popełnieniu czynu karalnego przez nieletniego,
ma społeczny obowiązek zawiadomić o tym sąd rodzinny lub Policję.
§ 3. Instytucje państwowe i organizacje społeczne, które w związku ze swą
działalnością dowiedziały się o popełnieniu przez nieletniego czynu karalnego
ściganego z urzędu, są obowiązane niezwłocznie zawiadomić o tym sąd rodzinny
lub Policję oraz przedsięwziąć czynności niecierpiące zwłoki, aby nie dopuścić do
zatarcia śladów i dowodów popełnienia czynu.
Art. 4a. Podmioty współdziałające z sądem rodzinnym, a w szczególności: instytucje
państwowe, społeczne lub jednostki samorządowe oraz osoby godne zaufania, w zakresie
swego działania, udzielają na żądanie sądu rodzinnego informacji niezbędnych w toku
postępowania.
DZIAŁ II
Środki zapobiegania i zwalczania demoralizacji i przestępczości nieletnich
Art. 5. Wobec nieletniego mogą być stosowane środki wychowawcze oraz środek poprawczy
w postaci umieszczenia w zakładzie poprawczym; kara może być orzeczona tylko w
wypadkach prawem przewidzianych, jeżeli inne środki nie są w stanie zapewnić resocjalizacji
nieletniego.
Art. 6. Wobec nieletnich sąd rodzinny może:
1) udzielić upomnienia,
2) zobowiązać do określonego postępowania, a zwłaszcza do naprawienia
wyrządzonej szkody, do wykonania określonych prac lub świadczeń na rzecz
pokrzywdzonego lub społeczności lokalnej, do przeproszenia pokrzywdzonego, do
podjęcia nauki lub pracy, do uczestniczenia w odpowiednich zajęciach o
charakterze wychowawczym, terapeutycznym lub szkoleniowym, do
powstrzymania się od przebywania w określonych środowiskach lub miejscach
albo do zaniechania używania alkoholu lub innego środka w celu wprowadzania
się w stan odurzenia,
3) ustanowić nadzór odpowiedzialny rodziców lub opiekuna,
4) ustanowić nadzór organizacji młodzieżowej lub innej organizacji społecznej,
zakładu pracy albo osoby godnej zaufania - udzielających poręczenia za
nieletniego,
5) zastosować nadzór kuratora,
6) skierować do ośrodka kuratorskiego, a także do organizacji społecznej lub
instytucji zajmujących się pracą z nieletnimi o charakterze wychowawczym,
terapeutycznym lub szkoleniowym, po uprzednim porozumieniu się z tą
organizacją lub instytucją,
7) orzec zakaz prowadzenia pojazdów,
8) orzec przepadek rzeczy uzyskanych w związku z popełnieniem czynu
karalnego,
9) orzec umieszczenie w rodzinie zastępczej, w młodzieżowym ośrodku
wychowawczym albo w młodzieżowym ośrodku socjoterapii,
10) orzec umieszczenie w zakładzie poprawczym,
11) zastosować inne środki zastrzeżone w niniejszej ustawie do właściwości sądu
rodzinnego, jak również zastosować środki przewidziane w Kodeksie rodzinnym i
opiekuńczym.
Art. 7. § 1. Sąd rodzinny może:
1) zobowiązać rodziców lub opiekuna do poprawy warunków wychowawczych, bytowych lub
zdrowotnych nieletniego, a także do ścisłej współpracy ze szkołą, do której nieletni
uczęszcza, poradnią psychologiczno-pedagogiczną lub inną poradnią specjalistyczną,
zakładem pracy, w którym jest zatrudniony, oraz lekarzem lub zakładem leczniczym,
2) zobowiązać rodziców lub opiekuna do naprawienia w całości lub w części szkody
wyrządzonej przez nieletniego.
3) (skreślony).
§ 2.
Sąd może zwrócić się do właściwych instytucji państwowych lub społecznych oraz
jednostek samorządowych o udzielenie niezbędnej pomocy w poprawie warunków
wychowawczych, bytowych lub zdrowotnych nieletniego.
Art. 8. § 1. W wypadku gdy rodzice lub opiekun nieletniego uchylają się od wykonania
obowiązków nałożonych na nich przez sąd rodzinny, sąd ten może wymierzyć im karę
pieniężną w wysokości od 50 do 1500 złotych.
§ 2. Sąd uchyla karę pieniężną w całości lub w części, jeżeli osoba ukarana w ciągu 14 dni
usprawiedliwi swoje zachowanie lub przystąpi do wykonywania nałożonych obowiązków.
Art. 9. § 1. W sprawie wymierzenia kary pieniężnej, o której mowa w art. 8 § 1, orzeka sąd
rodzinny z urzędu, a w sprawie uchylenia tej kary - także na wniosek osoby ukaranej,
stosując odpowiednio przepisy Kodeksu postępowania cywilnego.
§ 2. Postanowienie sądu w przedmiocie wymierzenia kary pieniężnej powinno być wydane po
wysłuchaniu osoby, której ma ono dotyczyć, chyba że osoba ta bez usprawiedliwienia nie
stawiła się na wezwanie.
Art. 10. Sąd rodzinny może orzec umieszczenie w zakładzie poprawczym nieletniego, który
dopuścił się czynu karalnego, o którym mowa w art. 1 § 2 pkt 2 lit. a), jeżeli przemawiają za
tym wysoki stopień demoralizacji nieletniego oraz okoliczności i charakter czynu, zwłaszcza
gdy inne środki wychowawcze okazały się nieskuteczne lub nie rokują resocjalizacji
nieletniego.
Art. 11. § 1. Umieszczenie nieletniego w zakładzie poprawczym można warunkowo zawiesić,
jeżeli właściwości i warunki osobiste oraz środowiskowe sprawcy, jak również okoliczności i
charakter jego czynu uzasadniają przypuszczenie, że pomimo niewykonania środka
poprawczego cele wychowawcze zostaną osiągnięte.
§ 2. Warunkowe zawieszenie następuje na okres próby, który wynosi od roku do lat 3; w
okresie próby sąd stosuje do nieletniego środki wychowawcze.
§ 3. Jeżeli w okresie próby zachowanie nieletniego wskazuje na dalszą demoralizację albo
jeżeli nieletni uchyla się od wykonywania nałożonych na niego obowiązków lub od nadzoru,
sąd rodzinny może odwołać warunkowe zawieszenie i zarządzić umieszczenie nieletniego w
zakładzie poprawczym. W razie popełnienia przez nieletniego czynu karalnego określonego w
art. 134, art. 148 § 1, 2 lub 3, art. 156 § 1 lub 3, art. 163 § 1 lub 3, art. 166, art. 173 § 1 lub
3, art. 197 § 3, art. 252 § 1 lub 2 oraz w art. 280 Kodeksu karnego i braku podstaw do
rozpoznawania sprawy przez sąd właściwy według przepisów Kodeksu postępowania
karnego, sąd rodzinny odwołuje warunkowe zawieszenie i zarządza umieszczenie nieletniego
w zakładzie poprawczym.
§ 4. Jeżeli w okresie próby i w ciągu dalszych 3 miesięcy odwołanie warunkowego
zawieszenia nie nastąpiło, orzeczenie o umieszczeniu w zakładzie poprawczym z mocy prawa
uważa się za niebyłe.
Art. 12. W razie stwierdzenia u nieletniego upośledzenia umysłowego, choroby psychicznej
lub innego zakłócenia czynności psychicznych bądź nałogowego używania alkoholu albo
innych środków w celu wprowadzenia się w stan odurzenia, sąd rodzinny może orzec
umieszczenie nieletniego w szpitalu psychiatrycznym lub innym odpowiednim zakładzie
leczniczym. Jeżeli zachodzi potrzeba zapewnienia nieletniemu jedynie opieki wychowawczej,
sąd może orzec umieszczenie go w młodzieżowym ośrodku wychowawczym lub w
młodzieżowym ośrodku socjoterapii, a w przypadku gdy nieletni jest upośledzony umysłowo
w stopniu głębokim i wymaga jedynie opieki - w domu pomocy społecznej.
Art. 13. Jeżeli wobec nieletniego, który dopuścił się czynu karalnego, o którym mowa w art.
1 § 2 pkt 2 lit. a), ale w chwili orzekania ukończył lat 18, zachodzą podstawy do orzeczenia
umieszczenia w zakładzie poprawczym - sąd rodzinny może wymierzyć karę, gdy uzna, że
stosowanie środków poprawczych nie byłoby już celowe. Wydając wyrok skazujący sąd
stosuje nadzwyczajne złagodzenie kary.
Art. 14. W sprawach nieletnich, którzy dopuścili się czynu karalnego, sąd rodzinny stosuje
odpowiednio przepisy części ogólnej Kodeksu karnego, Kodeksu karnego skarbowego lub
Kodeksu wykroczeń, jeżeli nie są sprzeczne z niniejszą ustawą.
DZIAŁ III
Postępowanie przed sądem
Rozdział 1
Przepisy ogólne o postępowaniu
Art. 15. Sprawy nieletnich należą do właściwości sądu rodzinnego, chyba że przepis
szczególny stanowi inaczej.
Art. 16. § 1. Jeżeli w sprawie o czyn karalny, o którym mowa w art. 1 § 2 pkt 2 lit. a),
wszczęto postępowanie przeciwko nieletniemu wespół z dorosłym, prokurator wyłącza
sprawę nieletniego i przekazuje ją sędziemu rodzinnemu.
[ Pobierz całość w formacie PDF ]

  • zanotowane.pl
  • doc.pisz.pl
  • pdf.pisz.pl
  • emaginacja.xlx.pl

    •