Ustawa K.P.K, Prawo

[ Pobierz całość w formacie PDF ]
©Kancelaria Sejmu
s. 1/1
USTAWA
z dnia 6 czerwca 1997 r.
Kodeks postępowania karnego
Opracowano na pod-
stawie: Dz.U. z 1997 r.
Nr 89, poz. 555, z 1999
r. Nr 83, poz. 931, z
2000 r. Nr 50, poz. 580,
Nr 62, poz. 717, Nr 73,
poz. 852, Nr 93, poz.
1027, z 2001 r. Nr 98,
poz. 1071, Nr 106, poz.
1149, z 2002 r. Nr 74,
poz. 676, z 2003 r. Nr
17, poz. 155, Nr 111,
poz. 1061, Nr 130, poz.
1188, z 2004 r. Nr 51,
poz. 514, Nr 69, poz.
626, Nr 93, poz. 889, Nr
240, poz. 2405, Nr 264,
poz. 2641, z 2005 r. Nr
10, poz. 70, Nr 48, poz.
461, Nr 77, poz. 680, Nr
96, poz. 821, Nr 141,
poz. 1181, Nr 143, poz.
1203, Nr 163, poz. 1363,
Nr 169, poz. 1416, Nr
178, poz. 1479, z 2006 r.
Nr 15, poz. 118, Nr 66,
poz. 467, Nr 95, poz.
659, Nr 104, poz. 708 i
711, Nr 141, poz. 1009 i
poz. 1013, Nr 167, poz.
1192, Nr 226, poz. 1647
i 1648, z 2007 r. Nr 20,
poz. 116, Nr 64, poz.
432, Nr 80, poz. 539, Nr
89, poz. 589, Nr 99, poz.
664, Nr 112, poz. 766,
Nr 123, poz. 849, Nr
128, poz. 903, z 2008 r.
Nr 27, poz. 162, Nr 100,
poz. 648, Nr 107, poz.
686, Nr 123, poz. 802,
Nr 182, poz. 1133, Nr
208, poz. 1308, Nr 214,
poz. 1344, Nr 225, poz.
1485, Nr 234, poz. 1571,
Nr 237, poz. 1651, z
2009 r. Nr 8, poz. 39,
Nr
20, poz. 104, Nr 28, poz.
171
.
DZIAŁ I
Przepisy wstępne
Art. 1.
Postępowanie karne w sprawach należących do właściwości sądów toczy się według
przepisów niniejszego kodeksu.
Art. 2.
§ 1. Przepisy niniejszego kodeksu mają na celu takie ukształtowanie postępowania
karnego, aby:
1) sprawca przestępstwa został wykryty i pociągnięty do odpowiedzialności
karnej, a osoba niewinna nie poniosła tej odpowiedzialności,
2) przez trafne zastosowanie środków przewidzianych w prawie karnym oraz
ujawnienie okoliczności sprzyjających popełnieniu przestępstwa osiągnięte
zostały zadania postępowania karnego nie tylko w zwalczaniu przestępstw,
lecz również w zapobieganiu im oraz w umacnianiu poszanowania prawa i
zasad współżycia społecznego,
3) uwzględnione zostały prawnie chronione interesy pokrzywdzonego,
4) rozstrzygnięcie sprawy nastąpiło w rozsądnym terminie.
§ 2. Podstawę wszelkich rozstrzygnięć powinny stanowić prawdziwe ustalenia fak-
tyczne.
Art. 3.
W granicach określonych w ustawie postępowanie karne odbywa się z udziałem
czynnika społecznego.
Art. 4.
Organy prowadzące postępowanie karne są obowiązane badać oraz uwzględniać
okoliczności przemawiające zarówno na korzyść, jak i na niekorzyść oskarżonego.
2009-03-09
©Kancelaria Sejmu
s. 2/2
Art. 5.
§ 1. Oskarżonego uważa się za niewinnego, dopóki wina jego nie zostanie udowod-
niona i stwierdzona prawomocnym wyrokiem.
§ 2. Nie dające się usunąć wątpliwości rozstrzyga się na korzyść oskarżonego.
Art. 6.
Oskarżonemu przysługuje prawo do obrony, w tym prawo do korzystania z pomocy
obrońcy, o czym należy go pouczyć.
Art. 7.
Organy postępowania kształtują swe przekonanie na podstawie wszystkich przepro-
wadzonych dowodów, ocenianych swobodnie z uwzględnieniem zasad prawidłowe-
go rozumowania oraz wskazań wiedzy i doświadczenia życiowego.
Art. 8.
§ 1. Sąd karny rozstrzyga samodzielnie zagadnienia faktyczne i prawne oraz nie jest
związany rozstrzygnięciem innego sądu lub organu.
§ 2. Prawomocne rozstrzygnięcia sądu kształtujące prawo lub stosunek prawny są
jednak wiążące.
Art. 9.
§ 1. Organy procesowe prowadzą postępowanie i dokonują czynności z urzędu,
chyba że ustawa uzależnia je od wniosku określonej osoby, instytucji lub orga-
nu albo od zezwolenia władzy.
§ 2. Strony i inne osoby bezpośrednio zainteresowane mogą składać wnioski o do-
konanie również tych czynności, które organ może lub ma obowiązek podej-
mować z urzędu.
Art. 10.
§ 1. Organ powołany do ścigania przestępstw jest obowiązany do wszczęcia i prze-
prowadzenia postępowania przygotowawczego, a oskarżyciel publiczny także
do wniesienia i popierania oskarżenia - o czyn ścigany z urzędu.
§ 2. Z wyjątkiem wypadków określonych w ustawie lub w prawie międzynarodo-
wym nikt nie może być zwolniony od odpowiedzialności za popełnione prze-
stępstwo.
Art. 11.
§ 1. Postępowanie w sprawie o występek, zagrożony karą pozbawienia wolności do
lat 5, można umorzyć, jeżeli orzeczenie wobec oskarżonego kary byłoby
oczywiście niecelowe ze względu na rodzaj i wysokość kary prawomocnie
orzeczonej za inne przestępstwo, a interes pokrzywdzonego temu się nie sprze-
ciwia.
§ 2. Jeżeli kara za inne przestępstwo nie została prawomocnie orzeczona, postępo-
wanie można zawiesić. Zawieszone postępowanie należy umorzyć albo podjąć
przed upływem 3 miesięcy od uprawomocnienia się orzeczenia w sprawie o
inne przestępstwo, o którym mowa w § 1.
2009-03-09
©Kancelaria Sejmu
s. 3/3
§ 3. Postępowanie umorzone na podstawie § 1 można wznowić w wypadku
uchylenia lub istotnej zmiany treści prawomocnego wyroku, z powodu którego
zostało ono umorzone.
Art. 12.
§ 1. W sprawach o przestępstwa ścigane na wniosek postępowanie z chwilą złoże-
nia wniosku toczy się z urzędu. Organ ścigania poucza osobę uprawnioną do
złożenia wniosku o przysługującym jej uprawnieniu.
§ 2. W razie złożenia wniosku o ściganie niektórych tylko sprawców obowiązek
ścigania obejmuje również inne osoby, których czyny pozostają w ścisłym
związku z czynem osoby wskazanej we wniosku, o czym należy uprzedzić
składającego wniosek. Przepisu tego nie stosuje się do najbliższych osoby
składającej wniosek.
§ 3. Wniosek może być cofnięty w postępowaniu przygotowawczym za zgodą pro-
kuratora, a w postępowaniu sądowym za zgodą sądu - do rozpoczęcia przewo-
du sądowego na pierwszej rozprawie głównej, chyba że chodzi o przestępstwo
określone w art. 197 Kodeksu karnego. Ponowne złożenie wniosku jest niedo-
puszczalne.
Art. 13.
Uzyskanie zezwolenia władzy, od którego ustawa uzależnia ściganie, należy do
oskarżyciela.
Art. 14.
§ 1. Wszczęcie postępowania sądowego następuje na żądanie uprawnionego oskar-
życiela lub innego uprawnionego podmiotu.
§ 2. Odstąpienie oskarżyciela publicznego od wniesionego oskarżenia nie wiąże są-
du.
Art. 15.
§ 1. Policja i inne organy w zakresie postępowania karnego wykonują polecenia są-
du i prokuratora oraz prowadzą pod nadzorem prokuratora śledztwo lub do-
chodzenie w granicach określonych w ustawie.
§ 2. Wszystkie instytucje państwowe i samorządowe są obowiązane w zakresie
swego działania do udzielania pomocy organom prowadzącym postępowanie
karne w terminie wyznaczonym przez te organy.
§ 3. Osoby prawne lub jednostki organizacyjne niemające osobowości prawnej inne
niż określone w § 2, a także osoby fizyczne są obowiązane do udzielenia po-
mocy na wezwanie organów prowadzących postępowanie karne w zakresie i w
terminie przez nie wyznaczonym, jeżeli bez tej pomocy przeprowadzenie
czynności procesowej jest niemożliwe albo znacznie utrudnione.
Art. 16.
§ 1. Jeżeli organ prowadzący postępowanie jest obowiązany pouczyć uczestników
postępowania o ciążących obowiązkach i o przysługujących im uprawnieniach,
brak takiego pouczenia lub mylne pouczenie nie może wywoływać ujemnych
skutków procesowych dla uczestnika postępowania lub innej osoby, której to
dotyczy.
2009-03-09
©Kancelaria Sejmu
s. 4/4
§ 2. Organ prowadzący postępowanie powinien ponadto w miarę potrzeby udzielać
uczestnikom postępowania informacji o ciążących obowiązkach i o przysługu-
jących im uprawnieniach także w wypadkach, gdy ustawa wyraźnie takiego
obowiązku nie stanowi. W razie braku takiego pouczenia, gdy w świetle oko-
liczności sprawy było ono nieodzowne, albo mylnego pouczenia, stosuje się
odpowiednio § 1.
Art. 17.
§ 1. Nie wszczyna się postępowania, a wszczęte umarza, gdy:
1) czynu nie popełniono albo brak jest danych dostatecznie uzasadniających
podejrzenie jego popełnienia,
2) czyn nie zawiera znamion czynu zabronionego albo ustawa stanowi, że
sprawca nie popełnia przestępstwa,
3) społeczna szkodliwość czynu jest znikoma,
4) ustawa stanowi, że sprawca nie podlega karze,
5) oskarżony zmarł,
6) nastąpiło przedawnienie karalności,
7) postępowanie karne co do tego samego czynu tej samej osoby zostało pra-
womocnie zakończone albo wcześniej wszczęte toczy się,
8) sprawca nie podlega orzecznictwu polskich sądów karnych,
9) brak skargi uprawnionego oskarżyciela,
10) brak wymaganego zezwolenia na ściganie lub wniosku o ściganie pocho-
dzącego od osoby uprawnionej, chyba że ustawa stanowi inaczej,
11) zachodzi inna okoliczność wyłączająca ściganie.
§ 2. Do chwili otrzymania wniosku lub zezwolenia władzy, od których ustawa uza-
leżnia ściganie, organy procesowe dokonują tylko czynności nie cierpiących
zwłoki w celu zabezpieczenia śladów i dowodów, a także czynności zmierzają-
cych do wyjaśnienia, czy wniosek będzie złożony lub zezwolenie będzie wy-
dane.
§ 3. Niemożność przypisania winy sprawcy czynu nie wyłącza postępowania doty-
czącego zastosowania środków zabezpieczających.
Art. 18.
§ 1. Jeżeli czyn stanowi tylko wykroczenie, prokurator odmawiając wszczęcia po-
stępowania lub umarzając je przekazuje sprawę Policji w celu wystąpienia z
wnioskiem o ukaranie do właściwego sądu; prokurator może sam wystąpić z
takim wnioskiem.
§ 2. Jeżeli sąd lub prokurator dopatruje się w czynie przewinienia dyscyplinarnego
albo naruszenia obowiązków służbowych lub zasad współżycia społecznego,
może odmawiając wszczęcia postępowania albo umarzając je, zwłaszcza z po-
wodu znikomej szkodliwości społecznej czynu, przekazać sprawę innemu wła-
ściwemu organowi.
Art. 19.
§ 1. W razie stwierdzenia w postępowaniu karnym poważnego uchybienia w dzia-
łaniu instytucji państwowej, samorządowej lub społecznej, zwłaszcza gdy
sprzyja ono popełnieniu przestępstwa, sąd, a w postępowaniu przygotowaw-
czym prokurator, zawiadamia o tym uchybieniu organ powołany do nadzoru
2009-03-09
©Kancelaria Sejmu
s. 5/5
nad daną jednostką organizacyjną, zaś w razie potrzeby także organ kontroli.
Policja powiadamia prokuratora o ujawnionych przez siebie uchybieniach.
§ 2. Zawiadamiając o uchybieniu, sąd lub prokurator może zażądać nadesłania w
wyznaczonym terminie wyjaśnień i podania środków podjętych w celu zapo-
bieżenia takim uchybieniom w przyszłości.
§ 3. W razie nieudzielenia wyjaśnień w wyznaczonym terminie można nałożyć na
kierownika organu zobowiązanego do wyjaśnień karę pieniężną w wysokości
do 10 000 złotych.
§ 4. Na postanowienie o nałożeniu kary pieniężnej przysługuje zażalenie. Zażalenie
na postanowienie prokuratora rozpoznaje sąd rejonowy, w którego okręgu to-
czy się postępowanie.
Art. 20.
§ 1. W razie rażącego naruszenia przez obrońcę lub pełnomocnika strony ich obo-
wiązków procesowych sąd, a w postępowaniu przygotowawczym prokurator,
zawiadamia o tym właściwą okręgową radę adwokacką lub radę okręgowej
izby radców prawnych, żądając od dziekana właściwej rady nadesłania w wy-
znaczonym, nie krótszym niż 30 dni, terminie informacji o podjętych działa-
niach wynikających z zawiadomienia. Odpis zawiadomienia przesyła się Mini-
strowi Sprawiedliwości.
§ 1a. W razie nienadesłania w wyznaczonym terminie informacji, o których mowa
w § 1, można nałożyć na dziekana właściwej rady karę pieniężną w wysokości
do 10 000 złotych.
§ 1b. Na postanowienie o ukaraniu przysługuje zażalenie. Na postanowienie o uka-
raniu wydane przez prokuratora w postępowaniu przygotowawczym zażalenie
przysługuje do sądu rejonowego, w którego okręgu toczy się postępowanie.
§ 2. W razie rażącego naruszenia obowiązków procesowych przez oskarżyciela pu-
blicznego lub prowadzącego postępowanie przygotowawcze sąd zawiadamia o
tym bezpośredniego przełożonego osoby, która dopuściła się uchybienia, żąda-
jąc nadesłania w wyznaczonym, nie krótszym niż 14 dni, terminie informacji o
podjętych działaniach wynikających z zawiadomienia; w stosunku do Policji
oraz innych organów postępowania przygotowawczego uprawnienie takie
przysługuje również prokuratorowi.
§ 2a. Odpis zawiadomienia, o którym mowa w § 2, sąd przesyła Prokuratorowi Ge-
neralnemu, jeżeli uchybienia dopuścił się prokurator, a w wypadku gdy uchy-
bienia dopuścił się oskarżyciel publiczny niebędący prokuratorem - właściwe-
mu organowi przełożonemu w stosunku do bezpośredniego przełożonego tego
oskarżyciela.
Art. 21.
§ 1. O ukończeniu postępowania toczącego się z urzędu przeciw osobom zatrudnio-
nym w instytucjach państwowych, samorządowych i społecznych, uczniom i
słuchaczom szkół oraz żołnierzom należy bezzwłocznie zawiadomić przełożo-
nych tych osób.
§ 2. Prokurator zawiadamia również o wszczęciu postępowania przeciw funkcjona-
riuszom publicznym, a o wszczęciu postępowania przeciw innym osobom, o
których mowa w § 1 - jeżeli wymaga tego ważny interes publiczny.
2009-03-09
[ Pobierz całość w formacie PDF ]

  • zanotowane.pl
  • doc.pisz.pl
  • pdf.pisz.pl
  • emaginacja.xlx.pl

    •