Udźwięcznienie, Filologia polska, Gramatyka opisowa języka polskiego

[ Pobierz całość w formacie PDF ]
Udźwięcznienie
1
Udźwięcznienie
Udźwięcznienie
(
sonoryzacja
) to
olegające na tym, że
bezdźwięczna zyskuje
W
astępuje to pod wpływem sąsiadującej spółgłoski dźwięcznej (ale nie
- nie mówimy
pozła
tylko
posła
). Na przykład w słowie
pro
ś
ba
pod wpływem sąsiadującej spółgłoski dźwięcznej
b
wymawiamy
spółgłoskę
ź
, chociaż piszemy
ś
.
Upodobnieniom tym ulegają w polskim spółgłoski, które mają swoje odpowiedniki różniące się jedynie
dźwięcznością:
•
b-p
(
b
dźwięczna,
p
bezdźwięczna )
•
d-t
(
d
dźwięczna,
t
bezdźwięczna )
•
dz-c
(
dz
dźwięczna,
c
bezdźwięczna )
•
dź-ć
(
dź
dźwięczna,
ć
bezdźwięczna )
•
dż-cz
(
dż
dźwięczna,
cz
bezdźwięczna )
•
g-k
(
g
dźwięczna,
k
bezdźwięczna )
•
w-f
(
w
dźwięczna,
f
bezdźwięczna )
•
z-s
(
z
dźwięczna,
s
bezdźwięczna )
•
ź-ś
(
ź
dźwięczna,
ś
bezdźwięczna )
•
ż-sz
(
ż
dźwięczna,
sz
bezdźwięczna )
Również
h/ch
(w języku ogólnopolskim obie są wymawiane identycznie, bezdźwięcznie) wymawia się dźwięcznie w
wyrazach typu
Bohdan
,
klechda
.
W
i
dźwięcznienie następuje też przed
,
mi:
jesteśmy, but niosę, sadź owies (jesteźmy, bud niosę, sadź owies).
W języku polskim istnieje też udźwięcznienie międzywyrazowe. (Niekiedy niweluje
a końcu
wyrazu.) Piszemy
but duży
,
sadź
i
sadź drzewa
, a mówimy
[bud duży]
i
[sać]
, ale
[sadź drzewa]
.
Udźwięcznienie może też następować pod wpływem otoczenia samogłoskowego, jak w
lobo
z
udowego
lupu
'wilk',
vida
z
vita
'życie' i
amigo
z
amico
'przyjaciel'. Również w gwarach polskich,
zwłaszcza z
potyka się takie zjawiska:
je
zd
em, gli
zd
a
, a nawet
hu
źd
ać
.
Zobacz też
•
•
 Źródła i autorzy artykułu
2
Źródła i autorzy artykułu
Udźwięcznienie
 
Źródło
Autorzy
: BartekChom, Grotesque, Gładka, Kicior99, Kirq, Malarz pl, Panek, 6 anonimowych edycji
Licencja
Creative Commons Attribution-Share Alike 3.0 Unported
/
creativecommons.
org/
licenses/
by-sa/
3.
0/
  [ Pobierz całość w formacie PDF ]

  • zanotowane.pl
  • doc.pisz.pl
  • pdf.pisz.pl
  • emaginacja.xlx.pl

    •