Udręka i ekstaza - Tom 2 - Irving Stone, E-booki

[ Pobierz całość w formacie PDF ]
IRYING STONE UDR�KA I EKSTAZAT�umaczy�a Aldona Szpakowska2|Czytelnik � Warszawa 1990Tytu� orygina�u angielskiegoTHE AGONY AND THE ECSTASY Copyright � 1961 by Doubleday & Company, Inc.Sonety Micha�a Anio�a t�umaczy� Leopold StaffSonety Vittorii Colonny t�umaczy�a Jadwiga DackiewiczOk�adk� i kart� tytu�ow� projektowa� W�adys�aw Brykczy�ski� Copyright for the Polish edition by Sp�dzielnia Wydawnicza �Czytelnik", 1965�Czytelnik" Warszawa 1990 Wydanie IVArk. wyd. 26,3; ark. druk.29Prasowe Zak�ady Graficzne w �odziZam. wyd. 731; druk.3042/89Printed in PolandISBN 83-07-02114-6Ksi�ga sz�sta GIGANTGor�ce czerwcowe s�o�ce zalewa�o mu twarz, gdy spogl�da� przez okno na brunatny dom nadzorcy florenckich cech�w. Powr�ciwszy z Rzymu bez �adnych zlece� ani pieni�dzy, musia� odes�a� Argienta z powrotem do jego wioski rodzinnej ko�o Ferrary, a samemu przej�� na ojcowskie utrzymanie. Dano mu najlepszy frontowy pok�j obszernego mieszkania, kt�re zajmowa�a obecnie jego rodzina. Lodovico bowiem zrobi� dobry u�ytek z cz�ci rzymskich zarobk�w syna. Zakupi� domek w San Pi�tro Maggiore, a za dochody z niego oczy�ci� z d�ug�w dom Buonarrotich ko�o ko�cio�a Santa Croce. Podni�s� te� pozycj� socjaln� rodziny wynajmuj�c jedno pi�tro domu w bardziej eleganckiej dzielnicy, na ulicy �wi�tego Prokula, o par� dom�w od wspania�ego, kamiennego pa�acu Pazzich.Lodovico posun�� si� znacznie od �mierci Lukrecji, twarz mia� szczup��, policzki zapadni�te, a za to w�osy g�st� fal� sp�ywa�y mu na ramiona. Jak przepowiedzia� Jacopo Galii, nadzieje Micha�a Anio�a, �e uda si� umie�ci� w sklepie Buonarrota i Giovansimone'a, okaza�y si� p�onne. Buonarroto osiad� w ko�cu w sklepie we�nianym Strozzich w pobli�u Porta Rossa; Giovansimone jednak by� wykoleje�cem, przyjmowa� od niechcenia r�ne prace, a po paru tygodniach gdzie� znika�, Sigismondo, zaledwie umiej�cy czyta� i pisa�, zarabia� par� skud�w jako najemny �o�nierz w wojnach Florencji z Piz�. Lionardo ukry� si� w jakim� klasztorze, nikt nie wiedzia� gdzie. Ciotk� Cassan-dr� i stryja Franceska n�ka�y r�ne dolegliwo�ci.Micha� Anio� i Granacci padli sobie w obj�cia uszcz�liwieni spotkaniem. W ci�gu ubieg�ych lat Granacci wszed� w posiadanie po�owy swego maj �tku i - j ak ze �miechem opowiada� plotkarz Jacopo z pracowni Ghirlandaia - utrzymywa� kochank� w willi na wzg�rzach Bellos-guardo, nad Porta Romana. Mia� on nadal sw� g��wn� kwater� w pra-cowni Ghirlandaia pomagaj�c Dawidowi Ghirlandaio, po �mierci jego brata Benedetta, w zamian za co mia� prawo prowadzi� tu swe w�asne prace. Pochyli� si� nad rysunkami le��cymi na stole roboczym Micha�a Anio�a.- No, widz�, �e jeste� got�w do za�atwiania interes�w.- Mam najlepiej wyposa�on� pracowni� we Florencji.- S� jacy� klienci?- Ani jednego. P�jd� w �lady Soggiego.- A on odnosi sukcesy - za�mia� si� Granacci. - Kupi� w�a�nie plac na jatk� rze�nicz� na Nowym Rynku.- Zastosuj� rze�biarskie metody Bertolda przy krajaniu ciel�t. Poszli pod drzewami do osterii, skr�cili na lewo na Via del Procon-solo, min�li pe�en wdzi�ku ko�ci� Badi�w, szli Borgo dei Greci, gdzie sta� pi�kny pa�ac Serristorich, projektowany przez Baccia d'Agnola, a potem Via dei Benci. Wznosi� si� tu stary pa�ac Bardellich i pierwszy z pa�ac�w Albertich, maj�cy dziedziniec z kolumnami, projektowanymi przez Giuliana da Sangallo.Florencja m�wi�a do niego. Kamienie m�wi�y. Przemawia�y do niego swoim charakterem, bogactwem struktury, zwarto�ci� pok�ad�w. Jak�e cudownie by� znowu w mie�cie, gdzie pietra serena s�u�y za budulec. Dla niekt�rych ludzi kamie� by� rzecz� martw�, mawiali �twardy jak ska�a", �zimny jak g�az". Ale on, gdy znowu g�aska� palcami kamie�, czu�, �e j est to najtwardsza o�ywiona substancj a na �wiecie, �e posiada sw�j rytm, �e reaguje, da si� kszta�towa�, jest ciep�a, pr�na, barwna, pulsuj�ca �yciem. By� zakochany w kamieniu.Restauracja znajdowa�a si� na Lungarno, w cieniu figowego sadu. W�a�ciciel, a zarazem kucharz, poszed� nad rzek�, wyci�gn�� koszyk na sznurach, wytar� o fartuch butelk� trebbiano i otworzy� j� przy stole. Wypili, by uczci� powr�t Micha�a Anio�a.Pojecha� do Settignano do Topolin�w. Bruno i Enrico o�enili si�, dobudowali dla swych nowych rodzin po jednej kamiennej izbie w starym domu. Po domu biega�o pi�cioro dzieci, a obie �ony by�y znowu w ci��y.- Ca�a pietra serena dla Florencji przechodzi� b�dzie przez r�ce Topolin�w, je�li utrzymacie to tempo - zauwa�y� Micha� Anio�.- Utrzymamy - odpar� Bruno, a matka doda�a:- Twoja przyjaci�ka, Contessina, straci�a c�rk�, ale ma ju� drugiego syna.Wiedzia� przedtem, �e Contessin� skazano na wygnanie i �e mieszka wraz z m�em i synkiem w ch�opskiej chacie na p�nocnym zboczu Fiesole. Ich dom i maj�tek uleg�y konfiskacie, kiedy jej te��, Nicolo Ridolfi, zosta� powieszony za udzia� w spisku, maj�cym na celu obalenie Republiki i uczynienie Piera kr�lem Florencji. Uczucia Micha�a Anio�a do Contessiny nie zmieni�y si�, chocia� nie widzia� jej od lat. Nigdy nie czu� si� po��danym go�ciem w pa�acu Ridolfich, wi�c nie odwiedza� ich. Jak�e wi�c m�g� i�� do niej teraz, po swym powrocie z Rzymu, gdy �y�a na wygnaniu, w ub�stwie? Czy udr�czona nieszcz�ciem nie widzia�aby w jego wizycie dowodu lito�ci?W samym mie�cie zaszed� r�wnie� szereg zmian w ci�gu tych bez ma�a pi�ciu lat jego nieobecno�ci. Ludzie k�onili w zawstydzeniu g�owy, mijaj�c na Piazza delia Signoria miejsce, gdzie spalono cia�o Savo-naroli. A jednocze�nie t�umili wyrzuty sumienia �ywio�ow� aktywno�ci�, staraj�c si� przywr�ci� to, co zniszczy� Savonarola, wydaj�c ogromne sumy u z�otnik�w, jubiler�w, krawc�w i hafciarek oraz na rze�by w terakocie i drzewie, na instrumenty muzyczne i inicja�y w manuskryptach. Piero Soderini, kt�rego Lorenzo kszta�ci� w polityce jako najzdolniejszego z m�odych ludzi i kt�rego Micha� Anio� nieraz widywa� w pa�acu, sta� na czele Republiki Florenckiej jako gonfalonier, czyli burmistrz Florencji i zarz�dca ca�ego miasta-pa�stwa. Jemu pierwszemu uda�o si� utrzyma� w pewnej zgodzie stronnictwa polityczne, �miertelnie z sob� powa�nione od czasu sporu Lorenza i Savona-roli.Arty�ci florenccy, kt�rzy uciekli ze swego miasta, dostrzegli teraz mo�liwo�� pracy i wracali z Mediolanu, Wenecji, Portugalii, Pary�a. Wr�ci� Piero di Cosimo, Filippino Lippi, Andrea Sansovino, Benedet-to da Rovezzano, Leonardo da Vinci, Benedetto Buglioni. Ci, kt�rym wp�ywy i si�a Savonaroli przerwa�y prac�, tworzyli znowu. Botticelli, Pollaiuolo, architekt znany jako // Cronaca, Rosselli, Lorenzo di Cre-di, Baccio da Montelupo, �arto wni� i plotkarz z ogrodu rze�biarskiego Medyceusz�w. Utworzyli �Kompani� Kocio�ka", a cho� ilo�� jej cz�onk�w ograniczona by�a do dwunastu, ka�demu wolno by�o przyprowadza� czterech go�ci na obiad, wydawanych co miesi�c w olbrzymiej pracowni rze�biarskiej Rusticiego. Nale�a� te� do nich Granacci i zaraz zaprosi� Micha�a Anio�a, ale ten odm�wi�, gdy� wola� poczeka�, a� b�dzie mia� zam�wienie.Miesi�ce po powrocie nie by�y przyjemne. Wyjecha� do Rzymu jako ch�opak, wr�ci� jako m�czyzna i czu� w sobie si��, by rze�bi� g�ry marmuru, ale gdy kierowa� roztargnione spojrzenie na sw� Madonn� z Dzieci�tkiem i Bitw� Centaur�w zawieszone na �cianie swej sypialni a zarazem pracowni, my�la� z udr�k�, �e F�orencj a zda si� nic nie wiedzie� o tym, �e wyrze�bi� Bachusa i Pi�t�.Jacopo Galii dba� o jego sprawy: pokaza� Pi�t� braciom Mouscron z Bruges, kt�rzy importowali do Rzymu angielsk� we�n�. Chcieliby mie� Madonn� z Dzieci�tkiem i Galii s�dzi�, �e za nast�pnym ich przyjazdem uda mu si� doprowadzi� do zawarcia korzystnego kontraktu. Namawia� tak�e kardyna�a Piccolomini, aby zleci� Micha�owi Anio�owi wyrze�bienie figur potrzebnych do uko�czenia o�tarza rodzinnego postawionego w katedrze siene�skiej przez rodzin� ich wuja, papie�a Piusa II.- Bez Gallego - szepn�� Micha� Anio� - nie da�bym sobie rady. Nim s�o�ce wzejdzie, rosa oczy wyje.Zaraz po powrocie uda� si� na dziedziniec Duomo, aby przyjrze� si� pi�ciometrowej kolumnie Duccia, kt�r� nazywano �cienkim kawa�kiem" lub �wychudzonym". Szuka� w jego wn�trzu natchnienia, poddawa� go pr�bom i m�wi� do starego Beppe:- // marmo e sano. Ten marmur jest zdrowy.W nocy, przy �wieczce, rozczytywa� si� w Dantem i w Nowym Testamencie, szukaj�c nastroju i heroicznego tematu. A potem si� dowiedzia�, �e cz�onkowie Cechu We�niarzy i Komitet Budowy Katedry nie mog� podj�� �adnej decyzji w sprawie tego ogromnego bloku. �Ale to i tak nie ma znaczenia" - my�la� Micha� Anio�, s�ysza� bowiem, �e wielu jest za tym, aby da� to zam�wienie Leonardowi da Vinci, kt�ry niedawno powr�ci� do Florencji, a zdoby� sobie rozg�os modelem pomnika konnego, wykonanym dla uczczenia Sforzy, oraz freskiem Ostatnia Wieczerza w refektarzu Santa Maria delie Grazie w Mediola-memMicha� Anio� nie zna� Leonarda, kt�ry wyj echa� z Florencji do Mediolanu jakie� osiemna�cie iat temu, kiedy to uznano go winnym obrazy moralno�ci. Arty�ci florenccy twierdzili jednak, �e jest najlepszym rysownikiem we W�oszech. Rozdra�niony i zaciekawiony Micha� Anio� uda� si� do Santissima Annunziata, gdzie wystawiono karton do obrazu Leonarda �wi�ta Anna Samotrzecia. Gdy sta� przed nim, serce wali�o mu jak m�otem. Nigdzie dotychczas - poza w�asnymi dzie�ami,10zvwi�cie - nie widzia� takiej si�y i autentyczno�ci w rysunku, tak nie-drartej prawdy postaci. W teczce na �awie znalaz� szkic nagiego m�czyzny, widzianego od ty�u, z wyci�gni�tymi r�kami i nogami. Nikt dot�d nie przedstawi� m�skiej postaci w ten spos�b, tak pe�nej �ycia i przekonuj�cej. By� pewien, �e Leonardo te� musia� dokonywa� sekcji zw�ok! Przyci�gn�� �awk� przed obraz i pogr��y� si� w kopiowaniu Wychodz�c z ko�cio�a czu� si� oczyszczony. Je�li Komitet odda zlecenie Leonardowi, kt� b�dzie krytykowa� ich decyzje? Przecie� nie on, skoro sk�pe wiadomo�ci o Bachusie i Pi�cie, �wiadcz�ce o jego talencie, dopiero zaczynaj� przenika� na p�noc.Lecz Leonardo odrzuci� zlecenie. O�wiadczy�, �e gardzi rze�bieniem w marmurze... [ Pobierz całość w formacie PDF ]

  • zanotowane.pl
  • doc.pisz.pl
  • pdf.pisz.pl
  • emaginacja.xlx.pl

    •