ucho, weterynaria, anatomia

[ Pobierz całość w formacie PDF ]
NARZĄD SŁUCHU – ORGANON AUDITUS
Patrycja Zamojska, 2011
I RÓWNOWAGI – STATORECEPTOR
–ucho jest siedliskiem 2 receptorów:
* jeden jest telereceptorem słuchowym, wrażliwym na drgania
* drugi proprioceptywny informujący układ nerwowy o odchyleniach ciała od stanu
równowagi, położenia głowy, ustawienia oczu i o zmianie szybkości poruszania
–bodźce słuchowe są „nadbudową” bodźców statycznych
• narząd statyczno słuchowy składa się z:
* ucho zewnętrzne
* ucho środkowe
* ucho wewnętrzne
•
ucho zewnętrzne – auris externa
- składa się z małżowiny usznej i przewodu słuchowego zewnętrznego
→
małżowina uszna (auricula)
- stanowi fałd skórny o zrębie chrząstkowym otaczający wejście do przewodu
słuchowego zewnętrznego
- ma za zadanie skupianie fal dźwięowych i oznaczanie kierunku ich źródła →
przujmuje kształt zwiniętej blaszki, może się poruszać
- cechuje się dużym polimorfizmem
- nasadą (radix auriculae) łączy się z przewodem słuchowym zewnętrznym, skąd
rozwija się w kierunku tylnogórnym w szeroką blaszkę – blaszkę małżowinową
(lamina auriculae), kończącą się zaokrąglonym wierzchołkiem (apex auriculae)
- w blaszce małżow.rozróżnia się powierzchnię przyśrodkową – wypukłą,
powierzchnię boczną – wklęsłą (zaopatrzoną w dół łódkowy – scapha) i dwie
krawędzie: przednią i tylną
- w pobliżu nasady krawędź przednia przechodzi w rąbek (helix)
- pod skórą małżowiny znajduje się chrząstka (cartilago) przechodząca w chrząstkę
przewodu słuchowego zewnętrznego (cartilago meatus acusticus externa)
- w obrębie małżowiny są drobne mm.małżowinowe własne (mm.auriculares proprii)
umożliwiające zmianę kształtu małżowiny (umożliwia zamykanie wejścia do
przewodu słuch.zewn. np. podczas snu zimowego lub podczas zanurzania w wodzie)
→
przewód słychowy zewnętrzny – (meatus acusticus externa)
- prowadzi od małżowiny do błony bębenkowej (membrana tympani) – u której
znajduje się jego dno (fundus meatus acust.ext.)
- składa się z 2 odcinków:
* przyśrodkowego – przewodu słuchowego kostnego (meat.acus.osseus)
* bocznego – przewodu słuchowego chrząstkowego (meat.acus.cartilagineus) –
przechodzącego w chrząstkę małżowinową
- wnętrzne wysłane skórą z przekształconymi gruczołami łojowymi → gruczołami
woszczkowymi (gl. ceruminosae), kt.wytwarzają woszczek (cerumen) – chroni on
dno przewodu słuch.zewn.od przenikania ciał obcych
- u wejścia do przewodu są włoski – są czułe na dotyk, ostrzegające przed
 wtargnięciem ciał obcych/intruzów
•
błona bębenkowa (membrana tympani)
- stanowi granicę między uchem zewnętrznym i jamą bębenkową (czyli częścią ucha
środkowego)
- bł.bębenk. jest cienka (0,1-0,2mm grubości) ale bardzo wytrzymałą błonę o zarysie
okrągłym lub owalnym
- jest lekko wgłębiona, punkt najbardziej zapadnięty nazywa się pępkiem błony
bębenkowej (umbo membranae tympani)
- jest lekko odchylona ku przodowi i dołowi
- uważa się, że stanowi ona swoisty
narząd akomodacyjny słuchu
– umożliwa
nastawienie słuchu w sposób wybiorczy tylko na drgania o pewnej określonej
częstotliwości
- w skład błony bęb.wchodzą
3 warstwy:
*
warstwa skórna (stratum cutaneum)
– o nabł.wielowarstwowym płaskim
*
warstwa własna (startum proprium)
– składa się z włókien okrężnych →
uwięziona jest tak rękojeść młoteczka (manumbrium mallei), której koniec wolny
powoduje powstanie wklęśnięcia - pępka
*
warstwa śluzówkowa (str.mucosum)
– wewnętrzna
•
ucho środkowe (auris media)
składa się z 2 części:
-
jama bębenkowa
(cavum tympani)
-
przewód Eustachiusza
(tuba auditiva eustachii)
→
jama bębenkowa
stanowi drobną przestrzeń wysłaną błoną śluzową, oddzielającą
ucho zewnętrznę (a w szeg.błonę bębenk) od ucha wewnętrznego
- w jamie są 2 ściany:
*
ścianę boczną
– utworzoną głównie przez bł.bębenkową
*
ściaę przyśrodkową
– kostną, stanowi tzw. wzniesienie (promontorium), po
którego drugiej stronie jest ucho wewnętrzne
- na wzniesieniu są
2 otwory:
~
okienko przedsionkowe
(fenestra vestibuli) zamknięte przez podstawę
strzemionka (basis stapedis)
~
okienko ślimakowe
(fenestra cochleae) zamknięte przez tzw.błonę bębenkową
wtórną (membrana tympani secundaria)
[te otwory odgrywają rolę w mechanice słuchu]
- jama bębenkowa przechodzi bez wyraźnej granicy w przewód eustachiusza
- wnętrzne jamy bęb.jest gładkie albo może być podzielone blaszkami kostnymi na
kilka jamek bębenkowych
- jama bębenkowa mieści w sobie
3 kosteczki słuchowe (ossicula auditus)
:
→ młoteczek (malleus)
→ kowadełko (incus)
→ strzemionko (stapes)
→
młoteczek
– wyróżniamy w nim:
* rękojeść (manumbrium) uwięzioną w bł.bębenkowej, w której przebiega struna
bębenkowa (chorda tympani) – n.twarzowy
 * główka młoteczka (capitulum mallei) łączącą się z kowadełkiem
→
kowadełko (incus)
składa się z:
* trzonu (corpus incudis) nawiązującego łączność z główką młoteczka
* z dwóch wyrostków, z których dłuższy (ramię długie) służy do połączenia ze
strzemionkiem
→
strzemionko (stapes)
budową przypomina kształt strzemienia u siodła, składa się:
*z główki (capitulum) przeznaczonej do poł.z ramieniem długim kowadełka
* dwóch ramion (crura) – otaczających otwór i kończących się podstawą strzemionka
umocowaną w okienku przedsionkowym
=> całość połączonych kosteczek słuchowych ma kształt łańcucha kostnego
przerzuconego od błony bębenkowej na okienko przedsionkowe – drgania błony
bębenkowej pod wpływem fal dźwiękowych wywołują wahania podstawy
strzemionka, która albo wnika w okienko przedsionkowe albo się z niego wysuwa →
drgania strzemionka powodują zaburzenie perylimfy otaczającej błędnik błoniasty
ucha wewnętrznego powodując podrażnienie receptora słuchowego
- mięśniami regulującymi położenie kostek słuchowych (i błony bębenkowej oraz
podstawy strzemionka) są: napinacz błony bębenkowej (tensor tympani) oraz
m.strzemionkowy (m. stapedius)
→
przewód Eustachiusza (tuba auditiva Eustachii)
stanowi połączenie jamy
bębenkowej z gardłem i służy do wyrównania ciśnienia wewnątrz jamy bębenk.
- rozpoczyna się w ścianie jamy bębenk.-
ujściem bębenkowym
(ostium tympanicum
tubae), a kończy na ścianie grzbietowej gardła
ujściem gardłowym przewodu
słuchowego
(ostium pharyngeum tubae)
- w skład przewodu wchodzą 2 odcinki:
*
tylnogórny posiadający zrąb kostn
y – część kostna
*
przedniodolny posiadający część chrząstkową
– posiada oparcie głównie w
chrząstce przewodu eustachiusza mającej kształt długiej blaszki
- przewód eustachiusza uwypukla się w postaci
worka powietrznego
(saccus
gutturalis) – jest to zachyłek jego ściany dolnej
→ ma kształt worka wysłanego śluzówką (z nabł. walcowatym migawkowym i
_____
grudk. chłonnymi), a od zewnątrz przydanką, zawierającą pasma mięśniowe
- worek położony między podstawą czaszki a kręgiem szczytowym, a ścianą
______
gardzieli i początkiem przełyku z drugiej strony, pojemność worka ok. 300-
______
500cm3, worek wypełniony powietrzem, ściany nie są gładkie – ma dużo
______
wyniosłości z t. szyjną wewn.,
- za pośrednictwem przewodu eustachiusza worki komunikują się z gardłem
•
ucho wewnętrzne (auris interna)
- znajduje się w obrębie części skalistej k. skroniowej granicząc bocznie z jamą
bębenkową
- przez przewód słuchowy wewnętrzny dochodzi do ucha wewn.nerw słuchowy
- najważniejszym elem.jest
błędnik błoniasty
(labyrinthus membranaceus), okryty
skorupą zwaną błędnikiem kostnym
 → błędnik błoniasty składa się z
2 pęcherzyków
:
*
woreczka (utriculus)
połączonych za pomocą przewodu
*
mieszka (sacculus)
dochłonnego - wypełniona cieczą endolimfą
- ściana błędnika jest z cienkiem otoczki łącznotkankowej, pokrytej nabł.jednow.pł –
w niektórych miejscach ma kom.walcowate z włoskami sklejone masą galaretowatą
zawierającą kryształki soli wapnia –
otolity
→
otolity
– są to
plamki słuchowe
, a w szczególności
plamka słuchowa woreczka
(macula acustica utriculi) i
plamka słuchowa mieszka
(macula acustica sacculi)
- plamki słuchowe służą do przejmowania bodźców wywołanych przyspieszeniem i
opóźnieniem ruchu ciała
- od
woreczka
odchodzą
3 przewody półkoliste
(ductus semicirculares), a
dokładnie:
* przewód półkolisty
górny
(w płaszczyźnie pionowej)
* przew.półkolisty
tylny
(tworzy kąt prosty z górnym)
* przew.półkolisty
boczny
(w płaszczyźnie poziomej)
- są do siebie prostopadłe,
- każdy zaczyna się w woreczku częścią rozszerzoą –
banieczką
(ampulla)
zawierającą nabłonek zmysłowy – tworząc tzw. grzebień banieczkowaty
→ podrażnienie receptorów odbywa się w ten sposób, że jak ciało pochyli się w
przód i bocznie to masa endolimfy zostaje wprawiona w ruch i odchyla łącznik
grzebienia banieczkowatego
→ pochodną
mieszka
jest
przewód ślimakowy
(ductus cochlearis) [a pochodną
woreczka są przewody półkoliste]
- jest to stożek kostny (wrzeciono), wokół którego obwinięta jest cewka która łączy
się u podstawy z mieszkiem, a u wierzchołka ślepo
- cewka ta to właśnie przew.ślimakowaty
- ma
3 ściany
:
*
boczną – czyli więzadło spiralne ślimaka
*
górną – czyli błonę przedsionkową
*
dolną – czyli blaszkę podstawną
→ na
blaszce podstawnej
jest nabłonek zmysłowy zwany
narządem Cortiego
otoczonego włóknami gałęzi ślimakowej n.słuchowego
- w skład narz.cortiego wchodzą:
* kom.słuchowe – zaopatrzone we włoski – są one po obu stronach tunelu
utworzonego przez kom.filarowe
=> wskutek drgań bł.bębenk.i łańcucha kostek słuch postawa strzemionka wciska się i
wysuwa z okienka przedsionkowego, ruchy te powodują zakłócenia w perylimfie
wypełniającej przedsionek → po czym wędruj wzdłuż piętra przedsionkowego i
bębenkowego aż docierają do błony bębenk. Drgania perilimfy ufzielają się włóknom
podstawnym blaszki podstawnej dźwigającej narząd cortiego
  [ Pobierz całość w formacie PDF ]

  • zanotowane.pl
  • doc.pisz.pl
  • pdf.pisz.pl
  • emaginacja.xlx.pl

    •