Układ nerwowy obwodowy u człowieka, Anatomia człowieka

[ Pobierz całość w formacie PDF ]
UK�AD NERWOWY OBWODOWYW uk�adzie nerwowym obwodowym (syrstema nervosum peiriphericum) r�niamy 31 par nerw�w rdzeniowych (nervi spinales), wychodz�cych dzenia kr�gowego i 12 par nerw�w czaszkowych (nervi craniales), kt�re rozpoczynaj� si� lub ko�cz� w m�zgowiu. Trzeci� odr�bn� grup� tworz� nerwy uk�adu autonomieznego. Nerwy najcz�ciej biegn� razem z naczyniami krwiono�nymi, otoczone wsp�ln� tkank� ��czn�, g��wme po stronie zginaczy staw�w, gdzie s� lepiej chronione i mniej nara�one na rozci�game w czasie ruch�w stawu. Mi�dzy nerwami nast�puje cz�sto wymiana w��kien, a najobfitsz� wymian� obserwuje si� w obr�bie splot�w (plexus), gdzie zbieraj� si� nerwy pod��aj�ce do szyi i ko�czyn. Liczne sploty nerwowe wyst�puj� r�wnie� w uk�adzie autonomicznym.Podstawow� funkcj� nerw�w jest przewodzenie impuls�w z receptor�w do o�rodkowego uk�adu nerwowego oraz w kierunku odwrotnym: z m�zgowia i rdzenia kr�gowego do narz�d�w wykonawczych.W��kna do�rodkowe, zwane tak�e czuciowymi, s� obwodowymi wypustkami kom�rek "pozornie jednobiegunowych", znajduj�cych si� w zwojach rdzeniowych i zwojach nerw�w czaszkowych. W��kna te przewodz� impulsy z zewn�trznej powierzchni eia�a jako w��kna eksteroceptywne; z uk�adu ruchu przewodz� impulsy czucia g��bokieo w��kna proprioceptywne, natomiast podstaw� czucia trzewneo s� w��kna interoceptywne.W �kna od�rodkowe to w��kna ruchowe, unerwiaj�ce mi�nie poprzecznie pr��kowane oraz w��kna wegetacyjne, nale��ce do uk�adu autonomiczneo. W��kna ruchowe (somatomotoryczne) s� wypustkami kom�rek ro�wprzednich rdzenia kr�owe5o lub j�der ruhowych nerw�w czaszkowych. W��kna weetacyjne przewodz� impulsy z o�rodkowego uk�adu nerwowego do mi�ni g�adkich i gruczo��w za po�rednictwem dw�ch kolejnych neuron�w. Pierwszy neuron po�o�ony w rdzeniu kr�gowym lub m�zowiu wysy�a neuryt, tzw. w��kno przedzwojowe zawieraj�ce os�onk� mielinow�, do zwoju uk�adu autonomicznego. W zwoju tym znajduje si� drugi neuron, kt�rego wypustka - tzw. w��kno zazwojowe bezmielinowe pod��a do narz�du wykonawczego.Najcz�ciej spotyka si� nerwy o charakterze n ieszanym, kt�re zawieraj� w��kna czuciowe, ruchowe i autonomiczne.Nerwy rdzenioweNerwy obwodowe sk�adaj� si� z p�czk�w w��kien nerwowych, z kt�rych ka�dy obj�ty jest ��cznotkankow� os�onk� zwan� onerwiem. Wewn�trz p�czk�w tkanka ��czna wytwarza przegrody �r�dnerwowe i os�onki pokrywaj�ce poszczeg�lne w��kna nerwowe jako �r�dnerwte. Tkanka ��czna, obejmuj�ca pewn� ilo�� p�czk�w wsp�ln� os�onk�, nosi nazw� nanerwia. Wraz z nanerwiem bien� naczynia krwiono�ne, od�ywiaj�ce nerw. W przebieg nerw�w mo� by� w��czone rupy kom�rek, kt�re tworz� zw�j. W zwojach rdzeniowych dominuj� kom�rki pozornie jednobieunowe. W zwojach uk�adu autonomicznego s� to kom�rki wielobiegunowe.W�r�d 31 par nerw�w rdzeniowych, kt�re odchodz� od rdzenia kr�gowego, wyr�niamy : 8 par nerw�w szyjnych (nervi cervicales C1 - C8),12 par nerw�w piersiovych (nervi thoracici Th1 - Th12), 5 par nerw�w l�d�wiowych (nervi lumbalis L1 - L5),5 par nerw�w krzy�owych (nervi sacrales S1 - S5),1 par� nerw�w guzicznych (nervi coccygei C0).Pierwszy nerw szyjny wychodzi mi�dzy ko�ci� potyliczn� a kr�giem szczytowym. Pozosta�e nerwy wychodz� przez otwory mi�dzykr�gowe lub ich odpowiedniki.Budowa nerwu rdzeniowegoNerw rdzeniowy (n. spinalis) powstaje z po��czenia korzenia brzusznego (radix ventralis) i korzenia grzbietowego (radix dorsalis). Korzenie brzuszne zawieraj� przede wszystkim w��kna ruchowe i autonomiczne, i opuszczaj� rdze� kr�owy bruzd� boczn� przedni�. Natomiast korze� grzbietowy wnika do rdzenia kr�owego w bru�dzie bocznej tylnej. Korzenie grzbietowe s� zbudowane ��wnie z w��kien do�rodkowych (czuciowych). Wcz�ci bocznej korzenia grzbietowego znajduje si� zrubienie, tzw. zw�j rdzeniowy (ganglion spinale), zawieraj�cy g��wnie kom�rki nerwowe pozornie jednobieunowe. Pojedyncze wypustki tych kom�rek dziel� si� w pobli�u cia�a kom�rki na kszta�t litery T. Jedno w��kno kieruje si� do rdzenia kr�gowego (korze� grzbietowy), drugie w��kno, tzw. obwodowe, ��czy si� z korzeniem brzusznym, tworzc w otworze mi�dzykr�gowym kr�tki pie� nerwu rdzeniowego. Pie� nerwu rdzeniowego zawiera w��kna do�rodkowe i od�rodkove, jest wi�c nerwem mieszanym.Ga��zie nerw�w rdzeniowychPie� nerwu rdzenioweo, kt�ry powstaje z po��czenia obu korzeni, brzusznego i grzbietowego, dzieli si� na:ga��� oponow�,ga��� ��cz�c�,ga��� grzbietow� czyli tyln�,ga��� brzuszn� czyli przedni�.Ga��zie oponowe (rami meningei) nerw�w rdzeniowych wnikaj� z powrotem do kana�u kr�oweo i unerwiaj� okostn� kr��w, opon� tward� i naczynia krwiono�ne. Ga��zie oponowe zawieraj� w��kna czuciowe i wsp�czulne.Ga��zie ��cz�ce (rami communicantens) odchodz� od nerwu rdzeniowego i ��cz� nerwy rdzeniowe ze zwojami pnia wsp�czulnego. Ga��� ��cz�ca bia�a (ramus communicans alba) ��czy rdze� kr�owy z pniem wsp�czulnym i zawiera w��kna przedzwojowe. Natomiast- ga��� ��cz�ca szara (rami communicans griseus) ��czy pie� wsp�czulny z nerwami rdzeniowyoni i zawiera w��kna zazwojowe (szare).Ga��zie grzbietowe (rami dorsalis) kieruj� si� na grzbietow� okolic� szyi i tu�owia, dziel�c si� przewa�nie na ga��� przy�rodkow� i boczn�. Obszar unerwienia ga��zi grzbietowych nerw�w rdzeniowych obejmuje: stawy kr�gos�upa, mi�nie g��bokie grzbietu i mi�nie karku oraz sk�r� grzbietu od okolicy potylicznej (kresa karkowa g�rna) a� do ko�ca ko�ci guzicznej.W okolicy karku ga��� tylna C1 tworzy nerw podpotyliczny (n. suboccypitalis), kt�ry jest g��wnie nerwem ruchowym, zaopatruj�cym g��bokie mi�nie karku. Natomiast ga��� grzbietowa C2 to tzw. nerw potyIiczny wi�kszy (n. occypitalis major) maj�cy przewag� w��kien czuciowych, kt�re zaopatruj� sk�r� okolicy potylicznej, si�gaj�c a� do szczytu g�owy. Ga��zie grzbietowe nerw�w piersiowych i l�d�wiowych zachowuj� si� podobnie. Po wyj�ciu z otwor�w mi�dzykr�gowych kieruj� si� bocznie od wyrostk�w stawowych i dziel� na ga��� przy�rodkow� i boczn�.Unerwiaj� mi�nie g��bokie grzbietei. Ga��zie L1 - L5; oddaj� ga��zie boczne, tzw. nerwy sk�rne g�rne po�ladk�w, kt�re zaopatruj� sk�re g�rnej okolicy po�ladka. Ga��zie grzbietowe nerw�w krzy�owych nie wykazuj� tak wyra�nego podzia�u na ga��zie boczne i przy�rodkowe. Ga��zie boczne S1 - S3; tworz� nerwy sk�rne �rodkowe po�ladk�w, kt�re unerwiaj� sk�r� przysirodkowej cz�ci po�ladk�w.Ga �zie brzuszne (rami ventrales), podobnie jak ga��zie grzbietowe, zawieraj� w��kna czuciowe, ruchowe i autonomiczne. Unenviaj� sk�r� i mi�nie przedniej i bocznej strny szyi i tu�owia, mi�nie powierzchowne grzbietu i ko�czyn. Ga��zie te, z wyj�tkiem piersiowych, kt�re zachowa�y charakter nerw�w odcinkowych jako nerwy mi�dzy�ebrowe, ��cz� si� ze sob� wytwarzaj�c sploty, z kt�rych wychodz� samodzie�ne nerwy obwodowe. S� to: splot szyjny (plexus cervicalis), zbudowany z nerw�w od C1 do C4, splot ramienny (plexus brachialis), z�o�ony z nerw�w od C5 do Th1, splot l�d�wiowo-krzy�owy (plexus lumbosacralis, z�o�ony z nerw�w od Th12, do Co.Splot szyjny(plexus cervicalis)Splot szyjny powstaje z gal�zi brzusznych czterech g�nych nerw�w szyjnych (C1-C4), po��czonymi mi�dzy sob� �ukowatymi p�tlami. le�y przed gb��bikimi mi�niami szyi, od przodu pokryty powi�zi� i mi�niem mostkowo-obojczykowo-sutkowym. Od splotu szyjnego odchodz� ga��zie sk�rne i ga��zie mi�niowe. Ga��zie sk�rne wychodz� w po�owie d�ugo�ci mi�nia mostkowo-obojczykowo-sutkowego, na jego tylnym brzegu i st�d rozchodz� si� wachla owato. Rozr�niamy nast�paj�ce ga��zie sk�rne: nerw potyliczny mniejszy (n. ocypitalis minor),nerw uszny wielki (n. auricularis magnus),nerw poprzeczny szyjny (n. transversus coli),nerwy nadobojczykowe (nn. supra claviculares).Dwa pierwsze nerwy kieruj� si� ku g�rze i unerwiaj� sk�r� bocznej okolicy potylicy; twarzy, skroni i ma��owiny usznej. Nerw poprzeczny szyi kieruje si� do przodu i zaopatruje sk�r� przedniej okolicy szyi. Nerwy nadobojczykowe pod��aj� ku do�owi i unerwiaj� okolice trjk�ta bocznego szyi, barku oraz okolic� podobojczykow�. Do ga��zi mi�niowych splotu szyjneo zalicza si� ga��zie kr�tkie i ga��zie d�ugie. Ga��zie kr�tkie unerwiaj� przede wszystkim mi�nie g��bokie szyi. Ga��zie d�uie zaopatruj� mi�sie� mostkowo-obojczykowo-sutkovy, mi�sie� czworoboczny rzbietu, i mi�nie podnykowe i cz�ciowo nadgnykowe i g��bokie szyi (p�tla szyjna).Najwi�ksz� ga��zi� splotu jest nerw przeponowy (n, phrenicus), kt�ry poza w��knami ruchowymi dla przepony zawiera tak�e w��kna czuciowe dla op�ucnej, osierdza i g�rnej cz�ci otrzewnej.Splot szyjny poprzez liczne zespolenia ��czy si� ze splotem ramiennym, z pniem wsp�czulnym oraz z nast�puj�cymi nerwami czaszkowymi: nerwem twarzowym, nerwem b��dnym, nerwem dodatkowym i nerwem podj�zykowym.Splot ramienny(plexus brachialis)Splot ramienny zawiera nerwy zaopatruj�ce ko�czyn� g�rn�, niekt�re mi�nie tu�owia i szyi. Jest utworzony przez ga��zie brzuszne czterech dolnych nerw�w szyjnych i pierwszego piersiowego (C5-Th1). Te pi�� korzeni splotu w dole nadobojczykowym ��czy si� w trzy pnie splotu (trunci plexus): g�rny, �rodkowy i dolny. Ka�dy z trzech pni ma ga��� tyln� i przedni�. Splot kieruje si� do jamy pachowej, krzy�uj�c wcze�niej le��cy przed nim obojczyk.Ga��zie tylne pnia g�rnego, �rodkowego i dolnego wytwarzaj� p�czek tylny (fasciculus posterior). Ga��zie przednie pnia g�rnego i �rodkowego tworz� p�czek boczny (fasciculos lateralis), natomiast ga��zie przednie pnia dolnego przechodz� w p�czek przy�rodkowy (fasciculus medialis).Obojczyk dzieli splot ramienny na cz�� nadobojczykow� i podobojezykow�. Cz�c nadobojczykowa (pars infraclavicularis) splotu wychodzi przez szczelin� mi�ni pochy�ych, od do�u ograniczon� I �ebrem.Cz�� podobojczykowa (pars supraclavicularis) splotu le�y w dole pachowym, gdzie trzy p�czki otaczaj� t�tnic� pachow�.Ze splotu ramiennego wych... [ Pobierz całość w formacie PDF ]

  • zanotowane.pl
  • doc.pisz.pl
  • pdf.pisz.pl
  • emaginacja.xlx.pl

    •