UMACL(1), Psychologia - WSFiZ, IV semestr, psychologia emocji i motywacji

[ Pobierz całość w formacie PDF ]
Przymiotnikowa Skala Nastroju UMACL
Matthews, G., Chamberlain, A.G., Jones, D.M. (2005). Adaptacja: Ewa Goryńska, Pracownia
Testów Psychologicznych PTP.
Oto garść cytatów z podręcznika do testu, którego tytuł przedstawiono powyżej.
„Czym jest nastrój?
Współcześnie badacze nastroju wskazują na specyfikę tego zjawiska. Mówi się o istnieniu
wspólnego rdzenia wszystkich zjawisk afektywnych, a więc emocji, nastroju i uczuć.
s.5: „Tym rdzeniem jest według Russella i Feldman Barrett (1999)
rdzenny afekt
. Rdzenny afekt
obejmuje dwa podstawowe, dostępne świadomości procesy: przyjemności i aktywacji. Każdy z
tych procesów ma strukturę dwubiegunową (przyjemność – nieprzyjemność; aktywacja –
dezaktywacja), zależy o wielu czynników (m.in. od warunków atmosferycznych, rytmów
dobowych, czynników psychofizycznych) i jest zawsze obecny.
Prototypowa emocja
natomiast to złożony system, na który składają się: ocena oraz zmiany
psychofizyczne, afektywne, poznawcze, a także aspekt behawioralny i samokontrola. Termin ten
odnosi się do takich kategorii emocji, jak strach, złość, zazdrość itd. Odwołując się do tych dwóch
typów doświadczeń, Russell i Feldman Berrett definiują
nastrój
(
mood
)
jako przedłużający się
rdzenny afekt, który w przeciwieństwie do emocji, nie wiąże się z żadnym obiektem lub jest
związany z quasi-obiektem – niby obiektem.
Oznacza to, że trudno wskazać na bezpośredni
bodziec, który wywołał nasz nastrój, jak też konkretnego „adresata” tego nastroju.
W definicjach
nastroju zwraca się więc uwagę na trzy specyficzne cechy: powiązanie z rdzennym afektem,
umiarkowany czas trwania i brak obiektu lub quasi-obiekt.
Doświadczenie rdzennego afektu pozwala ocenić, jak człowiek czuje się w danym momencie. Jeśli
afekt trwa co najmniej kilka minut, staje się nastrojem, jeśli rozciąga się w czasie, staje się postawą
(uczuciem wobec obiektu).
Uczucie
(
feeling)
można zdefiniować jako rozciągnięty w czasie
rdzenny afekt, który w wyniku oceny poznawczej, jaką uruchomił, został powiązany z jakimś
obiektem.”
s. 7:”Większość współczesnych narzędzi do badania nastroju na poziomie samoopisu to
skale
przymiotnikowe”.
1
„W polskiej adaptacji skali UMACL
nastrój zdefiniowany jest jako doświadczenie afektywne o
umiarkowanym czasie trwania (co najmniej kilka minut), niezwiązane z obiektem lub
związane z quasi-obiektem, obejmujące trzy wymiary rdzennego afektu: pobudzenie
napięciowe, pobudzenie energetyczne i ton hedonistyczny.
Pobudzenie napięciowe można (za:
Nęcka, 2000) określić jako lękotwórcze; pobudzenie energetyczne jako energię do działania; ton
hedonistyczny to subiektywne odczucie przyjemności – nieprzyjemności. Przyjęto, że nastrój jest
w pewnym sensie podobny do fenomenologicznego aspektu emocji (subiektywne doświadczenie),
ale stanowi szersze zjawisko afektywne.
Przesłanki teoretyczne przewidywanych związków nastroju z cechami osobowości wynikają z
teorii Eysencka (1967), która pozwala na przewidywanie związków introwersji i neurotyzmu z
pobudzeniem energetycznym lub/i pobudzeniem napięciowym, natomiast ekstrawersji z
pobudzeniem energetycznym i tonem hedonistycznym.
Przewidywane związki można interpretować w kategoriach sygnałów kary, na które wrażliwsi są
introwertycy, i sygnałów nagrody, na które wrażliwsi są ekstrawertycy. Neurotyków cechuje duża
wrażliwość na oba systemy. Wyższy ton hedonistyczny i wyższe pobudzenie energetyczne (sygnał
nagrody) byłyby więc charakterystyczne dla ekstrawersji, wyższe pobudzenie napięciowe, niższy
ton hedonistyczny (sygnał kary) – dla introwersji, natomiast wyższe dwa rodzaje pobudzenia
powinny być charakterystyczne dla neurotyzmu
Stres egzaminacyjny daje specyficzny obraz dynamiki nastroju, który charakteryzuje wzrost tonu
hedonistycznego, spadek pobudzenia napięciowego i brak efektu w wymiarze energetycznym lub
wzrost poziomu pobudzenia energetycznego (Goryńska, 2005, ss.4-7).”
„Badanie: (266 studentów w sytuacji egzaminacyjnej)
W skali
Tonu Hedonistycznego
wyższe wyniki wystąpiły w sytuacji po egzaminie w porównaniu
z sytuacją przed egzaminem.
W skali
Pobudzenia Napięciowego
zależność była odwrotna: wyższe wyniki wystąpiły w sytuacji
przed egzaminem, w porównaniu z sytuacją po egzaminie.
Nastrój po egzaminie:
Na poziomie subiektywnym będzie się to wyrażać w odczuciu większej przyjemności i spadku
napięcia(
op.cit
. ss. 20-21).
2
Opis oryginalnej wersji skali
Pełna skala UMACL zawiera 48 pozycji – przymiotników opisujących nastrój. UMACL należy do
kategorii skal samoopisowych. Charakteryzuje się symetrycznym formatem odpowiedzi, które są
udzielane na 4-punktowej skali: zdecydowanie tak, raczej tak, raczej nie, zdecydowanie nie.
Skrócona wersja UMACL obejmuje trzy skale nastroju: Pobudzenie Energetyczne, Pobudzenie
Napięciowe i Ton Hedonistyczny; składa się z 24 pozycji, po osiem w każdej skali. Format
odpowiedzi i instrukcja pozostały bez zmian.
Polska adaptacja UMACL
Przymiotnikowa Skala Nastroju UMACL składa się z 29 pozycji mających postać przymiotników.
Wyniki UMACL ujmowane są w trzech skalach:
-
Ton Hedonistyczny (TH)
-
Pobudzenia Napięciowe (PN)
-
Pobudzenie Energetyczne (PE)
W skład skali TH wchodzi 10 pozycji, w skład skali PN – 9, w skład skali PE – 10.
Wpływ imienności/anonimowości na wyniki – okazało się, że w sytuacji wolnego wyboru
imienność vs anonimowość różnicuje wyniki we wszystkich trzech skalach nastroju. Uzyskane
wyniki świadczą o wyższym poziomie napięcia, niższym tonie hedonistycznym i niższym
poziomie pobudzenia energetycznego u osób, które wolały pozostać anonimowe, w porównaniu z
osobami, które podpisały swój arkusz.
Obliczanie i interpretacja wyników:
Wynikiem surowym w każdej skali UMACL jest suma punktów uzyskanych dla pozycji
wchodzących w skład tej skali. Odpowiedziom udzielanym przez osobę badaną przypisuje się
punkty od 1 do 4. Część pozycji punktowana jest wprost (4 – zdecydowanie tak, 3 – raczej tak, 2 –
raczej nie, 1 – zdecydowanie nie), a część odwrotnie.
W skali Tonu Hedonistycznego (TH) wynik surowy waha się od 10 do 40 punktów, w skali
Pobudzenia Napięciowego (PN) – od 9 do 36 punktów; w skali Pobudzenia Energetycznego (PE) –
od 10 do 40 punktów. Wyższa liczba punktów wskazuje na wyższy poziom danego nastroju.
Skala stenowa
Wyniki niskie: 1-4 sten
Przeciętne: 5-6
Wysokie: 7-10 sten
3
W interpretacji warto zwrócić uwagę na układ poziomów trzech wymiarów nastroju. Wiadomo, że
ton hedonistyczny (TH) koreluje ujemnie i dość wysoko z Pobudzeniem Napięciowym (PN) oraz
dodatnio z Pobudzeniem Energetycznym (PE). Badania wskazują na ujemną korelację między
dwoma wymiarami pobudzenia. Innymi słowy, wysokiemu tonowi hedonistycznemu towarzyszy
raczej niski poziom pobudzenia napięciowego i umiarkowanie wysoki poziom pobudzenia
energetycznego. Taki wzór nastroju świadczy o dobrym samopoczuciu i może być określony jako
pozytywny nastrój. Odwrotny wzór, tj. niski poziom tonu hedonistycznego, przy wysokim
poziomie pobudzenia napięciowego i niskim poziomie pobudzenia energetycznego jest
charakterystyczny dla złego samopoczucia i może być określony jako zły nastrój. Taki wzór
nastroju, który byłby potwierdzony wielokrotnym badaniem, może wskazywać na zaburzenia
nastroju. Jest on charakterystyczny dla zaburzeń depresyjnych. Należy jednak bardzo ostrożnie
podchodzić do takiej interpretacji, pamiętając o czynnikach wewnętrznych
(osobowościowo/temperamentalnych, motywacyjnych, poznawczych) oraz sytuacyjnych, które
wpływają na nastrój. Wpływ tych czynników jest transakcyjny, czyli bardzo złożony. Obydwa te
wzorce charakteryzują się dopasowaniem wymiarów nastroju. Trzecim wzorcem jest konfiguracja
przeciętnego tonu hedonistycznego, przeciętnego/ niskiego pobudzenia napięciowego i
przeciętnego pobudzenia energetycznego.
Inne konfiguracje poziomów natężenia wymiarów nastroju wskazują na brak dopasowania
wymiarów nastroju. Taki brak dopasowania może mieć wpływ na funkcjonowanie, zwłaszcza gdy
potwierdza się w wielokrotnym badaniu.
Zastosowania UMACL
– nadaje się do badań nad dynamiką nastroju, między innymi takich, w
których kontroluje się czynnik stresu naturalnego lub wzbudzanego eksperymentalnie. Jak
wskazują badania, wpływ stresora na wymiary nastroju zależy od specyfiki stresora.
Skala jest szczególnie rekomendowana do badania osób w wieku 16 – 44 lat.
W mniejszym
stopniu nadaje się natomiast do badania osób starszych. W starszych grupach wieku nie została
odtworzona trójczynnikowa skala nastroju, stanowiąca jeden z ważniejszych wskaźników trafności
skali. W odniesieniu do tych grup skala okazuje się więc mniej trafna.
Skala może być rekomendowana do diagnozy osób z zaburzeniami nastroju.
W badaniach naukowych można ją wykorzystać do wyodrębnienia osób różniących się nastrojem
na trzech wymiarach, a w badaniach eksperymentalnych – do szacowania stanu nastroju na trzech
wymiarach (nastrój jako zmienna niezależna lub zależna).
4
Można też wykorzystać ją do oceny zmienności nastroju stosując wielokrotny pomiar. Zgodnie z
zaleceniami autorów oryginału, UMACL jest skalą do badania
stanu nastroju
(czyli aktualnego
nastroju). Według autorki polskiej adaptacji do pomiaru cechy nastroju należałoby badać osobę
badaną wielokrotnie, kontrolując czynniki sytuacyjne.”
Buzie miały odpowiadać układowi wyników na wykresie

buzia w nastroju pozytywnym
buzia w nastroju negatywnym
10
Kolumnowy 3-
W 1
Kolumnowy 3-
W 2
Kolumnowy 3-
W 3
Kolumnowy 3-
W 4
Kolumnowy 3-
W 5
Kolumnowy 3-
W 6
Kolumnowy 3-
W 7
9
8
7
6
5
4
3
2
1
0
TH PN PE TH PN PE
5
[ Pobierz całość w formacie PDF ]

  • zanotowane.pl
  • doc.pisz.pl
  • pdf.pisz.pl
  • emaginacja.xlx.pl

    •