Uklady paliwowe - opis PL, Motoryzacja, Warsztat, Mechanika, Budowa I Naprawa Ogólnie

[ Pobierz całość w formacie PDF ]
Od Autorów
Celem niniejszego opracowania jest przekazanie najbardziej niezb´dnej wiedzy o budowie i dzia∏aniu, me-
todach weryfikacji podzespo∏ów oraz diagnozowaniu uk∏adu paliwowego silników z zap∏onem iskrowym, spo-
tykanych w warsztatach mechaniki pojazdowej. Ze wzgl´du na ró˝norodnoÊç systemów wtryskowych paliwa
i ich sta∏y rozwój na przestrzeni ostatnich 15 lat (bo pojazdy z tego okresu przyjdzie nam obs∏ugiwaç i remon-
towaç), nie jest ∏atwo podaç kilka prostych recept, na tyle uniwersalnych, by pozwoli∏y nam w sposób ∏atwy
i tani ten problem rozwiàzaç.
Podstawowym warunkiem rozumnego post´powania w celu postawienia trafnej diagnozy w mo˝liwie krót-
kim czasie jest odpowiednio du˝y zasób wiedzy praktycznej, jakà ma personel warsztatowy. Jest to najwa˝niej-
szy warunek skutecznej dzia∏alnoÊci obs∏ugowo-naprawczej. Poziom tej w∏aÊnie wiedzy warunkuje ogólny stan
ÊwiadomoÊci celów, zasad i organizacji pracy wspó∏czesnego warsztatu mechaniki pojazdowej. Ostatnie lata
pokazujà, jak dramatyczna mo˝e by∏ sytuacja warsztatu, który dzisiaj nie uniknie ju˝ obs∏ugi pojazdów z wy-
posa˝eniem elektronicznym, a cz´sto z braku elementarnej wyobraêni - trwa na pozycjach wypracowanych
przez poprzednie, niekiedy, dziesi´ciolecia.
Stan ten pog∏´bia nasze szkolnictwo zawodowe, które „produkuje” absolwentów o poziomie i zakresie wie-
dzy „stykowo-gaênikowej”. Brakuje zewn´trznych warunków zmieniajàcych (poprawiajàcych) ten stan rzeczy,
zw∏aszcza w warsztatach niezale˝nych. Brak tej ogólnej ÊwiadomoÊci, tzw. ÊwiadomoÊci zbiorowej Êrodowiska
warsztatowego, parali˝uje - cz´sto na wiele lat - w∏aÊcicieli warsztatów przed podejmowaniem, jak im si´ prze-
wa˝nie wydaje, radykalnych kroków, w celu przygotowania warsztatu do obs∏ugi wspó∏czesnych pojazdów.
Uk∏ady paliwowe sà dobrym przyk∏adem na wykonanie tych pierwszych kroków we w∏aÊciwym kierunku.
Jak˝e cz´sto w warsztatach mechanicy nie majà poj´cia o tym, jak od poczàtku do koƒca i jakimi narz´-
dziami nale˝y si´ pos∏u˝yç, aby diagnoza by∏a „stuprocentowa” i trwa∏a najwy˝ej godzin´, a nie kilka dni! Naj-
lepsze sukcesy odnoszà te warsztaty, które z ˝elaznà konsekwencjà w okresie 2-3 lat, w sposób zrównowa˝o-
ny, przyswajajà wiedz´, systematycznie wyposa˝ajà warsztat w urz´dzenia, które b´dà wykorzystane dzi´ki
zdobytej wiedzy oraz kompletujà dokumentacj´ warsztatowà zawierajàcà informacj´ technicznà o pojazdach.
Problemy w funkcjonowaniu silnika pochodzàce od usterek w uk∏adzie paliwowym stanowià niema∏y pro-
cent ogólnych awarii pojazdów. Nale˝à te˝ do pracoch∏onnych, a wi´c i kosztownych napraw, zw∏aszcza, gdy
dotyczà wymiany takich podzespo∏ów jak: pompy paliwa, wtryskiwacze, rozdzielacze paliwa lub inne. Pew-
noÊç o prawid∏owym funkcjonowaniu uk∏adu paliwowego i poprawnoÊci jego parametrów, to dobra baza wyj-
Êciowa do dalszej diagnostyki silnika, zw∏aszcza w obszarze elektronicznego systemu sterujàcego dawkà pali-
wa. Jest to nie tylko punkt wyj´cia, lecz wielokrotnie podstawowy warunek skutecznej naprawy pojazdu. Brak
pewnoÊci o poprawnoÊci dzia∏ania uk∏adu paliwowego, przy skromnych mo˝liwoÊciach diagnostyki systemu
elektronicznego, czyni cz´sto nasz wielogodzinny wysi∏ek warsztatowy daremnym z punktu widzenia klienta.
Ma on bowiem bardzo proste kryteria oceny: cena us∏ugi, czas jej wykonania i brak poprawek, bo je˝eli ju˝, to
cz´sto w innym warsztacie. Takà pewnoÊç prawid∏owoÊci dzia∏ania daje nam bezpoÊredni pomiar parametrów
uk∏adu paliwowego i porównanie ich z danymi w dokumentacji warsztatowej. Dlatego w tym Poradniku znaj-
dujà si´ równie˝ opisy narz´dzi warsztatowych, takich jak manometry, wakuometry, zestawy do pomiaru ci-
Ênienia paliwa oraz sposoby korzystania z dokumentacji warsztatowej.
Opracowanie to jest wynikiem wieloletniej praktyki warsztatowej i szkoleniowej autorów oraz praktyki
warsztatowej realizowanej przez rzesze absolwentów kursów organizowanych przez PPHU Autoelektronika
i Centrum Szkolenia Motoryzacji w Poznaniu w latach 1992-2001.
Ryszard K´dzia
Andrzej Okoƒski
Nr 1
luty 2002
Uk∏ady paliwowe
systemów wtryskowych
silników ZI
Wydawnictwo INSTALATOR POLSKI
PREZES
mgr W∏adys∏aw Polesiƒski
REDAKTOR NACZELNY
mgr in˝. Krzysztof Trzeciak
e-mail: k.trzeciak@automotoserwis.com.pl
SEKRETARZ REDAKCJI
mgr in˝. El˝bieta Woêniak
e-mail: e.wozniak@automotoserwis.com.pl
ADRES REDAKCJI
ul. Koniczynowa 11, 03-612 Warszawa
tel. 678-64-90, fax 679-71-01
www.automotoserwis.com.pl
REKLAMA
Dyrektor ds. Marketingu i Reklamy
Gra˝yna Ka∏u˝yƒska
Specjalista ds. Reklamy
Magdalena Dyszy tel. 678-37-33
e-mail: m.dyszy@automotoserwis.com.pl
PRENUMERATA
: tel. 678-38-05
GRAFIKA I ¸AMANIE
: MAT-Andrzej Glanda
DRUK:
Zak∏ady Graficzne TAMKA, Warszawa
4
Poradnik
SERWISOWY
1. Podzia∏
uk∏adów paliwowych
Z
punktu widzenia praktyki warsztatowej, tj.
1.1. SPI - jednopunktowy wtrysk paliwa
oceny parametrów uk∏adu paliwowego, zja-
wisk towarzyszàcych procesowi pompowania
paliwa, stabilizacji i regulacji jego ciÊnienia, procesu
wtrysku paliwa, formowania mieszanki paliwowo-
powietrznej oraz wyposa˝enia warsztatowego umo˝-
liwiajàcego pomiary parametrów; uk∏ady paliwowe
mo˝na podzieliç na 4 zasadnicze typy (tab. 1).
Parametrem szeregujàcym uk∏ady paliwowe
w ich podziale jest ciÊnienie systemowe paliwa ty-
powe dla danego systemu wtryskowego. Decydujà-
cym czynnikiem wyboru ciÊnienia paliwa przez
konstruktorów jest sposób realizacji mieszanki pali-
wowo-powietrznej dostarczanej do komory spalania
silnika z zap∏onem iskrowym.
W Europie w ciàgu ostatnich dziesi´ciu lat kilku-
krotnie by∏y zaostrzane normy na ograniczenie emi-
sji sk∏adników szkodliwych w spalinach. I tak,
w miar´ jak wprowadzano kolejne normy tej do-
puszczalnej emisji, pojawia∏y si´ kolejne nowe sys-
temy wtrysku paliwa. Zanikajà natomiast, w nieco
wolniejszym tempie, te, których cechy konstrukcyj-
ne nie sà w stanie zrealizowaç aktualnych, wyÊru-
bowanych norm obowiàzujàcych w wielu ju˝ kra-
jach europejskich i krajach Ameryki Pó∏nocnej.
Na rys. 1.1. przedstawiono schemat tworzenia
mieszanki paliwowo-powietrznej za pomocà sto-
sunkowo prostego rozwiàzania, wykorzystujàcego
mo˝liwoÊci, jakie daje elektroniczny system stero-
wania czasem otwarcia wtryskiwacza. Jest to tzw.
system SPI (ang. Single Point Injection), który po-
wsta∏ w zwiàzku z koniecznoÊcià stosowania katali-
zatorów w pojazdach modeli klasy popularnej, czy-
li najtaƒszych. System SPI umo˝liwia∏ regulacj´
sk∏adu mieszanki w szerokim zakresie, zw∏aszcza
w obszarze mieszanek oko∏ostechiometrycznych,
koniecznych dla prawid∏owej pracy katalizatora.
Proces tworzenia mieszanki odbywa si´ poprzez
wtrysk paliwa o ciÊnieniu ok. 1 bara (100 kPa) do
obszaru przepustnicy, tj. do krytycznego przekroju
kolektora dolotowego powietrza. Dzi´ki du˝ej szyb-
koÊci przep∏ywu powietrza w tym przekroju oraz
stosunkowo wysokiej temperaturze zespo∏u prze-
pustnicy (cz´sto dodatkowo podgrzewanej nie tyl-
ko ciep∏em promieniowania silnika, lecz strumie-
niem cieczy z uk∏adu ch∏odzenia, bàdê dogrzewa-
nej w fazie nagrzewania silnika grza∏kà elektrycznà
z instalacji pojazdu), istnieje mo˝liwoÊç powstania
Tabela 1. Podzia∏ uk∏adów paliwowych
Typ
Wtrysk paliwa
CiÊnienie paliwa
Typ systemu wtryskowego
uk∏adu
A
Jednopunktowy elektronicznie
MPa
0,08÷0,12
Mono-Jetronic
sterowany SPI
bar
0,8÷1,2
Mono-Motronic
kPa
80÷120
D-Jetronic (Multec)
B
Wielopunktowy elektronicznie
MPa
0,3÷0,4
L-Jetronic
sterowany MPI
bar
3,0÷3,5
D-Jetronic
kPa
300÷350
MP-, ML-Motronic
C
Wielopunktowy ciàg∏y mechaniczny
MPa
0,50÷0,65
K-Jetronic
bar
5,0÷6,5
KE-Jetronic
kPa
500÷650
KE-Motronic
D
BezpoÊredni do cylindra,
MPa
12,0
MED7-Motronic
elektronicznie sterowany GDI
bar
120
GDI-Mitsubishi
kPa
12 000
Poradnik
SERWISOWY
5
Rys. 1.1. Schemat dzia∏ania jednopunktowego wtrysku paliwa SPI:
1 - dop∏yw paliwa, 2 - dolot powietrza, 3 - przepustnica, 4 - kolektor
dolotowy, 5 - wtryskiwacz paliwa, 6 - silnik ZI, U
st
- napi´cie
sterujàce otwarciem wtryskiwaczy
Rys. 1.2. Schemat dzia∏ania wielopunktowego wtrysku paliwa MPI:
1 - dop∏yw paliwa, 2 - dolot powietrza, 3 - przepustnica,4 - kolektor
dolotowy powietrza, 5 - wtryskiwacze paliwa, 6 - silnik ZI,
U
st
- napi´cie sterujàce otwarciem wtryskiwaczy
stosunkowo jednorodnej
mieszanki paliwowo-po-
wietrznej. Zasadniczà wadà tego rozwiàzania jest
ró˝nica w nape∏nianiu poszczególnych cylindrów,
wynikajàca z ró˝nej d∏ugoÊci odcinków kolektora
dolotowego. Ta podstawowa zaleta, ˝e mo˝na by∏o
stosunkowo tanio realizowaç systemy z regulowa-
nym (trójfunkcyjnym) katalizatorem spalin, sta∏a
si´ powodem szerokiego wprowadzania tych syste-
mów przez wielu producentów pojazdów. Niestety
wady wynikajàce z ograniczeƒ konstrukcyjnych,
wobec koniecznoÊci sprostowania nowym nor-
mom, powodujà, ˝e systemy te nie mogà byç ju˝ in-
stalowane w pojazdach sprzedawanych w krajach
o zaostrzonych normach emisji spalin.
Do typowych rozwiàzaƒ nale˝à:
✘
dra silnika. Jest to rozwiàzanie najstarsze, stosowane
ju˝ w pierwszych systemach wtrysku paliwa stero-
wanego elektronicznie, a popularnie nazywane MPI
(ang. Multi Point Injection) - wtrysk wielopunktowy.
Obecnie system MPI jest powszechnie stosowa-
ny, a w∏aÊciwie osta∏ si´ na „placu boju” jako wy-
∏àczny system poÊredniego wtrysku, lecz w wyko-
naniu jako sekwencyjny (synchroniczny).
Proces tworzenia mieszanki paliwowo-po-
wietrznej w tym systemie odbywa si´ poprzez
wtrysk paliwa do obszaru zaworu lub zaworów ssà-
cych danego cylindra. CiÊnienie systemowe w tym
uk∏adzie paliwowym wynosi od ok. 0,3 do 0,4 MPa,
tj. 3-4 bary.
Indywidualnie formowana przez wtryskiwacz,
oddzielny dla ka˝dego cylindra, dawka paliwa gwa-
rantuje niemal identyczne zasilanie mieszankà pali-
wowo-powietrznà wszystkich cylindrów.
W praktyce warsztatowej okazuje si´ jednak, ˝e
d∏u˝ej u˝ytkowane pojazdy mogà mieç wtryskiwa-
cze, których charakterystyki w wyniku eksploata-
cji znacznie si´ ró˝nià, co powoduje znaczàce
zró˝nicowanie dawki paliwa dla poszczególnych
cylindrów. Jest to jednak temat do póêniejszych
rozwa˝aƒ.
Podanie paliwa na zamkni´ty zawór ssàcy przez
pracujàce grupowo wtryskiwacze (tzn. jednocze-
Ênie), zw∏aszcza w warunkach zimnego silnika,
skutkowa∏o znacznie gorszym przygotowaniem
stosowane w pojazdach marki Ford, równie˝
systemy Mono-Jetronic firmy Weber
✘
inne, stosowane w pojazdach marki Renault
oraz bardzo wiele wykonaƒ tych systemów typu
D-Jetronic, jak systemy SPI Multec, systemy Magne-
ti Marelli i wiele innych
1.2. MPI - wielopunktowy wtrysk paliwa
Na rys. 1.2 przedstawiono schemat tworzenia
mieszanki paliwowo-powietrznej za pomocà indy-
widualnych wtryskiwaczy paliwa dla ka˝dego cylin-
6
Poradnik
SERWISOWY
Mono-Jetronic firmy Bosch i ich póêniejsze
wykonania jak Mono-Motronic
✘
[ Pobierz całość w formacie PDF ]

  • zanotowane.pl
  • doc.pisz.pl
  • pdf.pisz.pl
  • emaginacja.xlx.pl

    •