Udział pielęgniarki w procesie diagnozowania i leczenia, wyklady pielegniarstwo, licencjat, pielęgniarstwo

[ Pobierz całość w formacie PDF ]
Rozdział 10
Udział pielęgniarki w procesie
diagnozowania i leczenia
Anna Majda, Kazimiera Zahradniczek
10.1
Cele operacyjne rozdziału
Po zapoznaniu się z treścią tego rozdziału uczący się powinien:
– wymienić i wyjaśnić zasady wykonywania zleceń,
– wymienić i wyjaśnić zasady przygotowania pacjentów do podstawowych ba-
dań diagnostycznych,
– znać zasady pobierania materiału do podstawowych badań diagnostycznych,
– wymienić i wyjaśnić podstawowe zasady przygotowania i podawania leków,
– znać podstawowe techniki usprawniające pacjentów,
– określić odpowiedzialność pielęgniarki w procesie diagnozowania, leczenia
i usprawniania pacjentów,
oraz wykazać postawy:
– uwrażliwienia na wykonywanie czynności zawodowych zgodnie z uprawnie-
niami oraz na poprawną interpretację przepisów prawnych dotyczących praktyki
zawodowej,
– odpowiedzialności za działanie własne.
10.2
Zasady wykonywania zleceń
Ustawa z dnia 19 kwietnia 1991 r. o samorządzie pielęgniarek i położnych. Rozdz.
6. Odpowiedzialność zawodowa.
Art. 38. Członkowie samorządu podlegają odpowiedzialności zawodowej przed sądami
pielęgniarek i położnych za postępowanie sprzeczne z zasadami etyki zawodowej oraz za za-
winione naruszenie przepisów dotyczących wykonywania zawodu pielęgniarki i położnej.
Udział pielęgniarki w procesie diagnozowania i leczenia pacjentów jest realizo-
wany przez wykonywanie pisemnych zleceń lekarza, zawartych w ustalonej i obo-
368
Ryc. 10.1.
Indywidualna karta zleceń lekarskich.
wiązującej dokumentacji. Aktualnie takim obowiązującym dokumentem jest „indy-
widualna karta zleceń lekarskich” (ryc. 10.1). Karta ta należy do podstawowej do-
kumentacji każdego pacjenta i powinna być czytelnie wypełniana, starannie
przechowywana, a po odejściu pacjenta ze szpitala – wraz z innymi dokumentami
przekazana do archiwum. Niektóre świadczenia diagnostyczne, lecznicze i rehabili-
tacyjne pielęgniarka wykonuje samodzielnie zgodnie z Rozporządzeniem Ministra
Zdrowia i Opieki Społecznej z dnia 2 września 1997 r. Należą do nich m.in. nastę-
pujące świadczenia diagnostyczne:
– wykonywanie badania fizykalnego, pod warunkiem uzyskania tytułu specjali-
sty w dziedzinie pielęgniarstwa,
– kierowanie na badania diagnostyczne i(lub) pobieranie materiałów do nastę-
pujących badań diagnostycznych: krwi (morfologia, OB, glukoza, jonogram, mocz-
nik, kreatynina, cholesterol, Hbs, czas krwawienia i obecność HCV, HIV u chorych
dializowanych), moczu (badanie ogólne), kału (pasożyty, krew), plwociny (BK),
pod warunkiem uzyskania tytułu specjalisty w dziedzinie pielęgniarstwa,
– kierowanie na badania i(lub) pobieranie materiałów do badań bakteriologicz-
nych (mocz, kał, plwocina, wymazy z nosa, gardła i narządów płciowych oraz inne
wydzieliny), pod warunkiem uzyskania tytułu specjalisty w dziedzinie pielęgniar-
stwa,
– wykonywanie testów diagnostycznych dla oznaczenia glukozy we krwi oraz
ciał ketonowych i glukozy w moczu,
– oznaczenie glikemii za pomocą glukometru,
– wykonywanie EKG, pod warunkiem odbycia kursu specjalistycznego,
– wykonywanie pulsoksymetrii,
– wykonywanie gazometrii, pod warunkiem odbycia kursu kwalifikacyjnego
w zakresie anestezjologii i intensywnej terapii,
– prowadzenie bilansu wodnego.
Świadczenia lecznicze obejmują:
– ustalanie diety w żywieniu ludzi chorych,
– zakładanie zgłębnika do żołądka i odbarczenie treści,
– wykonywanie zabiegów z zastosowaniem ciepła i zimna,
– zakładanie cewnika do pęcherza moczowego i usuwanie założonego cewnika,
– płukanie pęcherza moczowego,
– wykonywanie zabiegów doodbytniczych (lewatywa, wlewka, kroplówka),
– doraźne podawanie tlenu,
– tlenoterapia, pod warunkiem uzyskania tytułu specjalisty w dziedzinie pielę-
gniarstwa,
– wykonywanie inhalacji,
– stosowanie baniek lekarskich,
– wykonywanie kaniulacji żył obwodowych,
– doraźna modyfikacja stałej dawki leczniczej insuliny krótko działającej,
– kroplowe przetaczanie dożylne płynów, podawanie dożylnie leków (Hepari-
num, Natrium Chloratum 0,9%, Glucosum 5%, Natrium Chloratum 10%, Calcium
10%) oraz modyfikację ich dawki w trakcie trwania dializy, pod warunkiem odby-
cia kursu specjalistycznego.
Świadczenia rehabilitacyjne obejmują:
– prowadzenie rehabilitacji przyłóżkowej w celu zapobiegania powikłaniom
wynikającym z unieruchomienia,
370
– prowadzenie usprawniania ruchowego (siadanie, pionizacja, nauka chodze-
nia, nauka samoobsługi).
Przy realizowaniu zabiegów diagnostycznych i leczniczych należy przestrzegać
następujących zasad:
I.
Znać:
– pacjenta i jego stan,
– cel zabiegu,
– technikę wykonywania zabiegu,
– niezbędny sprzęt i sposób jego przygotowania,
– niebezpieczeństwa dla pacjenta wynikające z wykonywanego zabiegu,
– rodzaj pomocy pacjentowi w przypadku wystąpienia powikłań.
II.
Prawidłowo zorganizować stanowisko pracy.
III.
Przygotować psychicznie pacjenta do zabiegu:
– poznać jego wiedzę i doświadczenie związane z wykonywanym zabiegiem,
– jeśli zachodzi potrzeba, wyjaśnić cel i przebieg zabiegu,
– sprawdzić, czy pacjent wyraził zgodę na wykonanie zabiegu,
– zapewnić go o sprawowaniu w czasie zabiegu opieki przez pielęgniarkę,
– zmniejszyć lęk i uspokoić pacjenta.
IV.
Przygotować fizycznie pacjenta do zabiegu:
– podać lek, zastosować zleconą dietę,
– ułożyć we właściwej do zabiegu i wygodnej pozycji, wykonać np. lewatywę,
– zapewnić bezpieczeństwo,
– zapewnić warunki intymności.
V.
Przed zabiegiem umyć ręce.
VI.
W czasie wykonywania zabiegów stosować ruchy celowe, zręczne, delikat-
ne, skoordynowane, aby nie męczyć pacjenta i wykorzystać minimalną ilość czasu.
VII.
W czasie trwania zabiegu obserwować stan pacjenta i pytać o jego samo-
poczucie.
VIII.
Po wykonanym zabiegu zapewnić pacjentowi bezpieczeństwo, warunki
do odpoczynku, ewentualnie podać posiłek lub napój.
IX.
Przy wykonywaniu zabiegów aseptycznych (jałowych) należy:
– posługiwać się jałowymi narzędziami (najlepiej sprzętem jednorazowego
użytku) i jałowym materiałem opatrunkowym,
– sprzęt jednorazowego użytku przechowywać w oryginalnych pojemnikach,
np. kartonach; wszelkie jego magazynowanie wymaga okresowej kontroli, aby nie
uległ przeterminowaniu,
– przygotowując sprzęt do zabiegu należy sprawdzić: datę upływu gwarancji,
szczelność opakowania (jakiekolwiek uszkodzenie lub zamoczenie bezpośredniego
opakowania powoduje utratę jałowości sprzętu); opakowanie sprzętu otwierać tak,
aby go nie zainfekować,
– sprzęt wielokrotnego użytku wyjmować odpowiednio długimi, jałowymi na-
rzędziami, przechowywanymi w sposób jałowy; jeśli stosuje się pakiety, nie ma po-
trzeby używania narzędzi, np. pęset „podających”,
– wszystkie narzędzia i materiał opatrunkowy niezużyte podczas zabiegu nale-
ży wyjałowić ponownie,
371
Ryc. 10.2.
Sposób dezynfekcji miejsca (pola) zabiegu:
A
– miejsca punkcji, rany aseptycznej
(„czystej”), pola operacyjnego, wykonania iniekcji w kierunku od wewnątrz do zewnątrz,
B
– rany septycznej („brudnej”, zainfekowanej) w kierunku od zewnątrz do wewnątrz, tj. od
skóry czystej i zakończone przy ranie.
– umyć ręce przed i po zabiegu,
– założyć rękawiczki jednorazowego użytku (w zależności od zabiegu czyste
lub jałowe),
– miejsce (pole zabiegu): przed wstrzyknięciami, pobieraniem krwi, punkcjami,
zabiegami operacyjnymi, zmianą opatrunku na ranie przemywać środkiem antysep-
tycznym; zalecane są preparaty antyseptyczne do skóry w płynie, np. Dodesept (na-
nieść na jałowy gazik i rozprowadzić na skórze) lub w butelce z rozpryskiwaczem,
np. Softasept N (nanieść na skórę i rozprowadzić jałowym gazikiem); należy po-
zwolić zadziałać (wyschnąć) preparatowi w zależności od rodzaju zabiegu i użyte-
go preparatu przez, np. minimum 15–30 sekund (iniekcje), do 1 minuty (zabieg
operacyjny, punkcje); pamiętać o dostatecznym zwilżeniu skóry i kierunku odkaża-
nia (ryc. 10.2) lub użyć przed iniekcjami LEKO (włóknina jałowa nasycona alko-
holem izopropylowym); odkażonego miejsca nie wolno dotykać (ewentualnie jało-
wymi rękawiczkami) i nie należy na nie dmuchać; trzeba pamiętać o częstości sto-
sowania preparatu antyseptycznego, np. przed iniekcjami skórę przemywa się raz,
przed punkcjami 2 razy, przed zabiegami operacyjnymi 6 razy (przez około 3 minu-
ty), pamiętając aby za każdym razem odrzucić zużyty gazik. Do niedawna skórę
pola operacyjnego dwukrotnie odtłuszczano eterem lub benzyną, a następnie dwu-
krotnie dezynfekowano przy użyciu jodyny lub spirytusu 70% i jodyny. Nowocze-
sne preparaty antyseptyczne do skóry działają szybko i długotrwale przez działanie
bakteriostatyczne i wnikanie w głębsze warstwy skóry, mają szeroki zakres działa-
nia (bakteriobójcze, grzybobójcze, prątkobójcze, wirusobójcze), są autosterylne,
dobrze tolerowane przez skórę (nie zawierają jodu), odznaczają się właściwościami
odtłuszczającymi skórę („dwa w jednym”), gwarantują dobrą przyczepność folii
operacyjnych, niektóre z nich barwnie oznaczają odkażoną powierzchnię skóry, np.
Skinsept color. Do dezynfekcji skóry przeznaczone są preparaty zawierające alko-
hol. Do dezynfekcji śluzówek, oparzonej skóry i trudno gojących się ran używa się
wodnych roztworów środków antyseptycznych. Przy stosowaniu nowoczesnych
opatrunków i „wilgotnej terapii” ran przemywa się je roztworem Ringera lub 0,9%
NaCl,
– uważać, aby jałowym sprzętem nie dotykać przedmiotów znajdujących się
poza polem działania, w przypadku zakażenia – sprzęt wymienić,
372
[ Pobierz całość w formacie PDF ]

  • zanotowane.pl
  • doc.pisz.pl
  • pdf.pisz.pl
  • emaginacja.xlx.pl

    •