Ubezpieczenia - wyklady 2015, FiR 4 semestr, Ubezpieczenia

[ Pobierz całość w formacie PDF ]
//-->Ubezpieczenia prof. UE dr hab. Radosław PacudWykład nr 1 – 19.02.2015Wprowadzenie do ubezpieczeń. Rozumienie i systematykaUjęcie podmiotowe/instytucjonalne – towarzystwa ubezpieczeń wzajemnych i zakładyubezpieczeń w formie spółki akcyjnejInstytucje ubezpieczeń(ujęcie podmiotowe):Instytucje to podmioty. Kluczowe pojęcia i rozwiązania regulowane przez prawo toinstytucje prawne.Instytucje ubezpieczeniowe to prywatne podmioty gospodarujące na rynku ubezpieczeń(towarzystwa ubezpieczeń). Na tym rynku są również instytucje nadzorujące (KNF) orazinstytucje chroniące konsumentów (UFG, PBUK, Rzecznik Ubezpieczeniowy, Sądy)Instytucja ubezpieczeniowa poza rynkiem również podmiot publiczny tworzony napodstawie ustawy, zgodnie z polityką państwa – ZUS, NFZ.Ujęcie przedmiotowe – co jest przedmiotem ubezpieczeń?Rozwiązania ubezpieczeniowe to określone reguły funkcjonowania instytucjiubezpieczeniowych. Wynikają one z prawa krajowego i europejskiego.Przedmiotem ubezpieczeń są usługi finansowe, różniące się tym czy są organizowane przezprywatne czy publiczne instytucje ubezpieczeniowe.Usługi regulowane w całości przez państwo są dostępne na zasadach powszechnych i napodstawie przymusu ubezpieczenia (publiczne)Inne są usługi podlegające prawom rynku (prywatne) (podaż,popyt,konkurencja)Po co są ubezpieczenia i dlaczego powstały?Mają jeden główny cel – zlikwidować negatywnenastępstwa zdarzeń losowych (kompensata całkowita lub częściowa – łagodzenie następstw).Ubezpieczenie to określone urządzenie gospodarcze. Środkami gospodaruje ubezpieczycielprzyjmując wpłaty i wypłacając świadczenia.Pojęcie ubezpieczeń w perspektywie ekonomicznej i finansowej. Ujęcie integralne:Ubezpieczenie jest urządzeniem gospodarczym, którego nadrzędnym zadaniem jestłagodzenie (lub w pełni likwidowanie) negatywnych skutków zdarzeń losowych poprzezrozłożenie ciężaru tego łagodzenia na wiele jednostek, którym dane zdarzenia zagrażają –ujęcie ekonomiczne.Ubezpieczenie to gwarancje finansowe, udzielane przez instytucje prywatne (towarzystwaubezpieczeniowe, towarzystwa ubezpieczeń wzajemnych) lub instytucje publiczne nawypadek zaistnienia zdarzeń losowych na podstawie gromadzonych przez nich funduszyubezpieczeniowych (wyjaśnienie: strona podażowa, popytowa w ubezpieczeniach, usługaprywatna i publiczna).Sens gwarancji rozpoczyna się w momencie zawarcia umowy – otrzymuje pewne bezpieczeństwo.Składkę płacimy nie w zamian za obietnicę wypłaty tylko za ochronę, która jest niewycenialna. Wperspektywie finansowej badamy konkretne przepływy. 2 rodzaje przepływów : dochody - składki(ubezpieczający lub płatnicy składek) i wydatki – środki na odszkodowania. Patrzymy naubezpieczenia jak na fundusz – składa się ze źródeł zdecentralizowanych bo składa się na niegowiele podmiotów.Ubezpieczenie jako przepływy pieniężne:Ubezpieczenie jest to forma organizacji scentralizowanego funduszu ubezpieczeniowego, zeźródeł zdecentralizowanych – wpłat uczestników, których dotyka ten sam typ ryzyka –standaryzacja ryzyka od strony ubezpieczonych, oraz ubezpieczyciela, który tworzystandardowe produkty ubezpieczeniowe/oferuje standardową usługę określoną przezustawy.Finanse ubezpieczeń:przychód to składki za przyjęcie ryzyka, są to:◦strumienie transferowe (wg teorii finansów zajmującej się zjawiskami pieniężnymi)wydatki za wypłacenie odszkodowań, są to:◦strumienie transferowe (bezzwrotne)Ubezpieczenie jako metoda zarządzania ryzykiem:Pięć ogólnych sposobów postępowania wobec ryzyka (obchodzenie się z ryzykiem), którenazywa się metodami zarządzania ryzykiem,◦unikanie ryzyka (wystrzeganie się zagrożeń)◦ograniczenie ryzyka (redukowanie możliwości zajścia zdarzenia losowego) np.zamknięcie domu jako ograniczenie możliwości kradzieży◦rozłożenie ryzyka (rozpraszanie ewentualnych zagrożeń) np małżeństwo◦zatrzymanie ryzyka (ponoszenie ewentualnych strat) np. programy informatyczne – stoplosses◦transfer ryzyka (przenoszenie strat na inny podmiot) np. część ryzyk może byćprzeniesiona na pracodawcę, na ogół społeczeństwaUbezpieczenie jako metoda mieszana zarządzania ryzykiem polega na kombinacjiwszystkich powyższych znanych metod, w tym ograniczenie ryzyka jako kontrola iprewencja przed ryzykiem.Prawo ubezpieczeń gospodarczych:Perspektywa prawna ubezpieczeń zależy od tego, czy reguluje działalność przedsiębiorstwprywatnych (prawo ubezpieczeń gospodarczych) czy też instytucji publicznych (prawoubezpieczeń społecznych )PUG – obejmuje całokształt norm prawnych regulujących stosunki związane z organizacjąubezpieczeń na zasadach rynkowych, zasady podejmowania i wykonywania działalnościubezpieczeniowej oraz zasady i warunki udzielania ochrony ubezpieczeniowej.◦Normowania ochrony ubezpieczeniowej – umowa ubezpieczenia, stosunkicywilnoprawne (masowy charakter usługi, zazwyczaj jednostronne – przyjmujemywarunki lub nie)◦normowanie działalności – stosunki prawa handlowego i stosunki publicznoprawne –funkcjonowanie Towarzystw Ubezpieczeniowych w formie SA, prowadzeniedziałalności ubezpieczeniowej.Art 5 KC – umowa ubezpieczenia (do czego zobowiązany jest ubezpieczyciel i ubezpieczający)Umowa i czynność ubezpieczeniowa:Umowa ubezpieczenia (KC) – jedna strona (ubezpieczający), zobowiązana jest do zapłatyoznaczonego co do wysokości świadczenia pieniężnego (składka) a druga strona(ubezpieczyciel) zobowiązana jest do zapłaty umówionego świadczenia pieniężnego w raziezajścia przewidzianego w umowie wypadku ubezpieczeniowegoPrzedmiot działalności ubezpieczeniowej (UDZU) – czynności związanych zoferowaniem i udzielaniem ochrony na wypadek ryzyka wystąpienia skutków zdarzeńlosowych.Świadczenie ubezpieczyciela jest zdefiniowane przez umowę, jaki rodzaj niebezpieczeństwa jestasekurowany, co należy się ubezpieczonemu – tylko to co zawarto w umowie.Art 1 UDZU – ryzyko wystąpienia skutków zdarzeń losowychCzynność ubezpieczeniowa – dokonują tylko ubezpieczyciele. Oferowanie i udzielanie ochrony nawypadek wystąpienia skutków.Prawo ubezpieczeń społecznychBierze się z woli państwa.Perspektywa prawna ubezpieczenia jako jednej z form zabezpieczenia społecznego –całokształt norm dotyczących wypełniania zadań państwa przez powołane ustawowopodmioty, działające w celu dostarczenia świadczeń pieniężnych w sposób przewidziany wustawodawstwie, w przypadkach zajścia różnego rodzaju zdarzeń losowych, przez okreswywołanych z tego powodu trudnych sytuacji życiowych (inwalidztwa,choroby,macierzyństwa, starości), które dotykają ubezpieczonego.W praktyce znaczenie finansów ubezpieczeń społecznych w życiu społeczno-gospodarczymjest znacznie większe niż całego rynku ubezpieczeniowego (FUS – ponad 2 krotniewiększy).Wykład nr 2 – 26.02.2015Podstawowe rodzaje ubezpieczeń:społeczne – bazują na organizacji ustalonej przez państwo na tak zwanej zasadzie wyborupublicznego, którym podział wytwarzanych funduszy ubezpieczeniowych następuje napodstawie z góry określonych założeń co do składki i co do świadczenia. W Polsceubezpieczenia społeczne mają większe znaczenie niż ubezpieczenia gospodarcze, ponieważfundusze gromadzone i dzielone tą metodą są większe. FUS wynosi 185 miliardów złotych,składki 65 miliardów, a na wypłaty przeznaczane jest 40 miliardów, a 25 miliardów naobsługę towarzystwa ubezpieczeniowego.gospodarcze – opierają się na mechanizmie ekonomicznym wymianie rynkowejZa granicą te proporcje mogą być odwrotne, czyli ubezpieczenia społeczne mogą być kilkakrotnieniższe niż gospodarcze np. w USA. Znaczenie polskiego rynku ubezpieczeniowego (3,5% PKB)jest mniejsze w ogólnych dochodzie narodowym, jest mniejsze niż w pozostałych krajach UE(średnia w UE 8%, w UK 15%).Dlaczego rynek jest mały? - podmioty nie ufają towarzystwom.Ubezpieczenie jest narzędziem polityki gospodarczej. Niektórzy twierdzą, że bez ubezpieczeńnie byłby możliwy rozwój. Ubezpieczenia pozwalają planować rozwój, wspierają planowaniefinansowe przedsiębiorstwa sprawiając, że mniejsze są koszty asekuracji przed zdarzeniamilosowymi (tańsze zapłacenie składki niż tworzenie rezerw na negatywne skutki określonychzdarzeń). Polityka państwa polega na tym aby sektor ubezpieczeń istniał i żeby się nie zawalił.Społeczny wymiar ubezpieczeń. Polityka społecznaUbezpieczenia narzędziem w polityce społecznej. Polityka społeczna to procesuspołeczniania czystej gospodarki rynkowej, stąd uspołecznienie ubezpieczeń stwarzaubezpieczenie społeczne. Dlaczego? - ubezpieczenia komercyjne 2012 składki brutto 65mld, a odszkodowania i świadczenia 40mld.Polityka społeczna kształtuje strukturę społeczną (zainteresowaną ludźmi), korzysta zubezpieczeń w celu budowy systemów bezpieczeństwa socjalnego (klasyczne ubezpieczeniaspołeczne), czy też określonego modelu konsumpcji (cywilnoprawne ubezpieczeniaobowiązkowe)Polityka zabezpieczenia społecznego jest podejmowana w celu złagodzenia ryzykspołecznych:◦choroba, macierzyństwo – ubezpieczenie chorobowe◦inwalidztwo – ubezpieczenie rentowe◦starość – ubezpieczenie emerytalne◦śmierć żywiciela – tzw ubezpieczenie rodzinne (w ubezpieczeniu rentowym)◦bezrobocie – zaopatrzenie bezrobotnych (w II RP ubezpieczenie bezrobocia), nietworzony jest fundusz, nigdy nie wiadomo ile tego będzie, nie płacone są składki,system zaopatrzeniowy dotyczy przede wszystkim służb mundurowych◦wypadki przy pracy – ubezpieczenie wypadkowePolityka zabezpieczenia społecznego decyduje czy dane ryzyko socjalne będzie ryzykiemubezpieczeniowym zarządzanym przez ubezpieczenia społeczne.Bismarck wprowadził pierwsze ubezpieczenia emerytalne.Podstawy systematyki ubezpieczeńUbezpieczenia na rynku usług oraz rynku finansowym (tzw. ubezpieczenia gospodarcze)oraz w polityce zabezpieczenia społecznego (tzw. ubezpieczenia społeczne – wybórpubliczny);Tradycyjny podział na ubezpieczenia gospodarcze (stosunki cywilnoprawne) orazubezpieczenia społeczne (stosunki publicznoprawne z ZUS) nie polega ani na:◦zróżnicowaniu ryzyk społecznych i gospodarczych (osobowych lub majątkowych)◦ani na właściwym rozróżnieniu skutków społecznych i gospodarczychStąd zmieniając założenia systematyki, ubezpieczeniem społecznym T. Szumlicz określa sięzabezpieczenie gospodarstw domowych, a gospodarczym przedsiębiorstw.Przykład : Ubezpieczenie na życie kredytobiorcy, zabezpieczeniem dla banku są dochody, aryzykiem to, że przestaniemy pracować. Śmierć kredytobiorcy – możliwość braku spłaty kredytu(możliwość niewypłacalności banku). Dla gospodarstwa domowego – także możliwość braku spłatykredytu i załamanie rodziny. Wtedy ubezpieczenie na życie ma charakter społeczny – mogąmieszkać w domu. Pod kątem zarządzania ryzykiem najwłaściwszy podział to ubezpieczeniaprzedsiębiorstw i gospodarstw domowych.Ubezpieczenia w perspektywie organizacyjnej i prawnej:Różny sposób regulacji prawnej, zróżnicowanie mechanizmów gospodarowania, oraz typypodmiotów organizujących usługi ubezpieczeniowe ubezpieczenia prowadzi do dwóchróżnych typami zjawisk ekonomicznych, które tradycyjnie określa się ubezpieczeniamigospodarczymi i społecznymi. Od strony konsumenta usługi ubezpieczeniowej liniępodziału wyznacza prawna regulacja ochrony ubezpieczeniowej:◦Cywilnoprawne stosunki ubezpieczenia (ubezpieczenia prywatne) na podstawie umówubezpieczenia (zakup produktów ubezpieczeniowych)◦Publicznoprawne stosunki ubezpieczenia powstające z mocy prawa z udziałem instytucjispołecznych (ZUS) – standardowe powszechne usługi ubezpieczenioweIntegracja i dezintegracja ubezpieczeń:Dezintegracja ubezpieczeń ułatwia zrozumieniu poszczególnych części. Integracja pokazujetymczasowość istniejących podziałów, możliwości przesuwania obszarów i rozwiązańszczegółowych wchodzących do obu części.Koncepcja jednolitego prawa ubezpieczeniowego (W. Warkałło), jako dziedziny łączącejprawo ubezpieczenia społecznego oraz prawo ubezpieczenia gospodarczego byłainteresująca ze względu na podobieństwo metod i ryzyk w ubezpieczeniach osobowych orazubezpieczeniach społecznych, czy też wspólną z innymi rodzajami ubezpieczeń cechęprzymusu ubezpieczenia (ubezpieczenia obowiązkowe oraz ubezpieczenia dobrowolne)Ubezpieczenia:a) społeczne (publiczne)b) prywatne (tzw. ubezpieczenia gospodarcze)osobowe◦inne◦życiowemajątkoweUbezpieczenia społeczne a prywatne:Odmienność regulacji prawnych i mechanizmów gospodarowania:zasada pokrycia świadczeńzasada kompensatyzasada podlegania ubezpieczeniuzasada podziału funduszu ubezpieczeniowegozasada organizacji usługi ubezpieczeniowejUbezpieczenia społeczne a ubezpieczenia prywatne:Realizuje cel społeczny, jakim jest ochrona jednostek przed degradacją społeczną wywołaną przezgrożące zdarzenia losowe:jest powszechnym ubezpieczeniem wzajemnym (tzn. nie obliczonym na zysk)jest ubezpieczeniem przymusowym dla określonych kategorii ludności, co jest niezbędnedla stworzenia silnej finansowo wspólnoty ubezpieczeniowej;świadczenie nie ma jedynie finansowego charakteru (np. proteza,lek)cele społeczne obok celów indywidualnych, nadrzędne cele społeczneWykład nr 3 – 05.03.2015Granice między ubezpieczeniem prywatnym a ubezpieczeniem społecznym:Ubezpieczenie jest organizowane i oferowane na zasadach rynkowych lub na zasadziewyboru publicznego (gdy ustala się, że zastosowane metody ubezpieczenia jest właściwe dlaosiągnięcia celów społecznychMetoda gospodarowaniaWolność i przymus uczestnictwaOrganizacja podmiotów organizujących usługiSwoboda kształtowania stosunków ubezpieczeniachRóżnorodność regulacji prawnychUbezpieczenie na życie (dział I) i nie na życie (dział II) – podziałUbezpieczenie na życie to jeden z rodzajów ubezpieczeń osobowych, w których wypadekubezpieczeniowy jest definiowany jako śmierć ubezpieczonego lub dożycie przez niego..Rodzaje ubezpieczeń z działu I:W dziale pierwszym znalazły się ubezpieczenia osobowe, ale nie wszystkie:Ubezpieczenie na życie – na wypadek śmierci - , w tym ubezpieczenie na dożycie(emerytalne ubezpieczenia dodatkowe)Ubezpieczenia posagowe, zaopatrzenia dzieciUbezpieczenia na życie, jeśli są związane z ubezpieczeniowym funduszem kapitałowymUbezpieczenia rentowe (tj. ubezpieczenie renty kapitałowej)Ubezpieczenia wypadkowe i chorobowe, jeśli są uzupełnieniem ubezpieczeń wymienionychw grupach 1-4.Dział II. Pozostałe ubezpieczenia osobowe oraz ubezpieczenia majątkowe (gr. 1-6)Ubezpieczenia wypadku, w tym wypadku przy pracy i choroby zawodowej; świadczeniajednorazowe; świadczenia powtarzające się połączone świadczenia, przewóz osóbUbezpieczenia choroby: świadczenia jednorazowe, powtarzające się, kombinowaneUbezpieczenia casco pojazdów lądowychUbezpieczenia casco pojazdów szynowych [ Pobierz całość w formacie PDF ]

  • zanotowane.pl
  • doc.pisz.pl
  • pdf.pisz.pl
  • emaginacja.xlx.pl

    •