Ustawa Konstytucyjna 1935 r (Kwietniowa),

[ Pobierz całość w formacie PDF ]
USTAWA KONSTYTUCYJNA
z dnia 23 kwietnia 1935 r.
I. Rzeczpospolita Polska.
Art. 1. (1) Państwo Polskie jest wspólnem dobrem wszystkich obywateli.
(2) Wskrzeszone walką i ofiarą najlepszych swoich synów ma być przekazywane w spadku
dziejowym z pokolenia w pokolenie.
(3) Każde pokolenie obowiązane jest wysiłkiem własnym wzmóc siłę i powagę Państwa.
(4) Za spełnienie tego obowiązku odpowiada przed potomnością swoim honorem i swojem
imieniem.
Art. 2. (1) Na czele Państwa stoi Prezydent Rzeczypospolitej.
(2) Na Nim spoczywa odpowiedzialność wobec Boga i historji za losy Państwa.
(3) Jego obowiązkiem naczelnym jest troska o dobro Państwa, gotowość obronną i stanowisko
wśród narodów świata.
(4) W Jego osobie skupia się jednolita i niepodzielna władza państwowa.
Art. 3. (1) Organami Państwa, pozostającemi pod zwierzchnictwem Prezydenta
Rzeczypospolitej, są:
Rząd,
Sejm,
Senat,
Siły Zbrojne,
Sądy,
Kontrola Państwowa.
(2) Ich zadaniem naczelnem jest służenie Rzeczypospolitej.
Art. 4. (1) W ramach Państwa i w oparciu o nie kształtuje się życie społeczeństwa.
(2) Państwo zapewnia mu swobodny rozwój, a gdy tego dobro powszechne wymaga, nadaje
mu kierunek lub normuje jego warunki.
(3) Państwo powoła samorząd terytorjalny i gospodarczy do udziału w wykonywaniu zadań
życia zbiorowego.
Art. 5. (1) Twórczość jednostki jest dźwignią życia zbiorowego.
(2) Państwo zapewnia obywatelom możność rozwoju ich wartości osobistych oraz wolność
sumienia, słowa i zrzeszeń.
(3) Granicą tych wolności jest dobro powszechne.
Art. 6. Obywatele winni są Państwu wierność oraz rzetelne spełnianie nakładanych przez nie
obowiązków.
Art. 7. (1) Wartością wysiłku i zasług obywatela na rzecz dobra powszechnego mierzone będą
jego uprawnienia do wpływania na sprawy publiczne.
(2) Ani pochodzenie, ani wyznanie, ani płeć, ani narodowość nie mogą być powodem
ograniczenia tych uprawnień.
Art. 8. (1) Praca jest podstawą rozwoju i potęgi Rzeczypospolitej.
(2) Państwo roztacza opiekę nad pracą i sprawuje nadzór nad jej warunkami.
Art. 9. Państwo dąży do zespolenia wszystkich obywateli w harmonijnem współdziałaniu na
rzecz dobra powszechnego.
Art. 10. (1) Żadne działanie nie może stanąć w sprzeczności z celami Państwa, wyrażonemi w
jego prawach.
(2) W razie oporu Państwo stosuje środki przymusu.
II. Prezydent Rzeczypospolitej.
Art. 11. Prezydent Rzeczypospolitej, jako czynnik nadrzędny w Państwie, harmonizuje
działania naczelnych organów państwowych.
Art. 12. Prezydent Rzeczypospolitej:
a) mianuje według swego uznania Prezesa Rady Ministrów, a na jego wniosek mianuje
Ministrów;
b) zwołuje i rozwiązuje Sejm i Senat;
c) zarządza otwarcie, odroczenie i zamknięcie sesji Sejmu i Senatu;
d) jest Zwierzchnikiem Sił Zbrojnych;
e) reprezentuje Państwo nazewnątrz, przyjmuje przedstawicieli państw obcych i wysyła
przedstawicieli Państwa Polskiego;
f) stanowi o wojnie i pokoju;
g) zawiera i ratyfikuje umowy z innemi państwami;
h) obsadza urzędy państwowe, Jemu zastrzeżone.
Art. 13. (1) Prezydent Rzeczypospolitej korzysta z uprawnień osobistych, stanowiących Jego
prerogatywy.
(2) Do prerogatyw tych należy:
a) wskazywanie jednego z kandydatów na Prezydenta Rzeczypospolitej i zarządzanie
głosowania powszechnego;
b) wyznaczanie na czas wojny następcy Prezydenta Rzeczypospolitej;
c) mianowanie i odwoływanie Prezesa Rady Ministrów, Pierwszego Prezesa Sądu
Najwyższego i Prezesa Najwyższej Izby Kontroli;
d) mianowanie i zwalnianie Naczelnego Wodza i Generalnego Inspektora Sił Zbrojnych;
e) powoływanie sędziów Trybunału Stanu;
f) powoływanie senatorów, piastujących mandat z wyboru Prezydenta Rzeczypospolitej;
g) mianowanie i zwalnianie Szefa i urzędników Kancelarji Cywilnej;
h) rozwiązywanie Sejmu i Senatu przed upływem kadencji;
i) oddawanie członków Rządu pod sąd Trybunału Stanu;
j) stosowanie prawa łaski.
Art. 14. (1) Akty urzędowe Prezydenta Rzeczypospolitej wymagają do swej ważności podpisu
Prezesa Rady Ministrów i właściwego Ministra.
(2) Akty urzędowe, wypływające z prerogatyw Prezydenta Rzeczypospolitej, nie wymagają
kontrasygnaty.
Art. 15. (1) Prezydent Rzeczypospolitej za swe akty urzędowe nie jest odpowiedzialny.
(2) Za czyny, niezwiązane ze sprawowaniem urzędu, Prezydent Rzeczypospolitej nie może
być pociągnięty do odpowiedzialności w okresie urzędowania.
Art. 16. (1) Wybór Prezydenta Rzeczypospolitej odbywa się w sposób następujący:
(2) Kandydata na Prezydenta Rzeczypospolitej wybiera Zgromadzenie Elektorów.
(3) Ustępującemu Prezydentowi Rzeczypospolitej służy prawo wskazania innego kandydata.
(4) Jeżeli ustępujący Prezydent Rzeczypospolitej z tego uprawnienia skorzysta, wyboru
Prezydenta Rzeczypospolitej dokonają obywatele w głosowaniu powszechnem z pomiędzy
dwóch kandydatów: Zgromadzenia Elektorów i ustępującego Prezydenta Rzeczypospolitej.
(5) Jeżeli ustępujący Prezydent Rzeczypospolitej oświadczy, że nie zamierza skorzystać z
prawa wskazania kandydata albo w ciągu siedmiu dni od dokonanego przez Zgromadzenie
Elektorów wyboru nie wskaże innego kandydata i nie zarządzi głosowania powszechnego -
kandydat Zgromadzenia Elektorów uznany będzie za obranego na Prezydenta
Rzeczypospolitej.
Art. 17. (1) Zgromadzenie Elektorów składa się z Marszałka Senatu, jako przewodniczącego,
Marszałka Sejmu, jako jego zastępcy, z Prezesa Rady Ministrów, Pierwszego Prezesa Sądu
Najwyższego, Generalnego Inspektora Sił Zbrojnych oraz z 75 elektorów, wybranych z
pośród obywateli najgodniejszych w 2/3 przez Sejm i w 1/3 przez Senat.
(2) Mandaty elektorów wygasają z mocy samego prawa w dniu objęcia urzędu przez
nowoobranego Prezydenta Rzeczypospolitej.
Art. 18. (1) Zgromadzenie Elektorów zwołuje Prezydent Rzeczypospolitej najpóźniej na
piętnasty dzień przed upływem swego urzędowania.
(2) Na trzy dni przed terminem Zgromadzenia, Sejm i Senat zbiorą się każdy zosobna, na
zaproszenie swych Marszałków, celem dokonania wyboru elektorów.
(3) Jeżeli Sejm i Senat są rozwiązane, a wynik wyborów do Izb Ustawodawczych w nowym
składzie nie jest jeszcze ogłoszony - wyboru elektorów dokonają posłowie i senatorowie,
wchodzący w skład poprzedniego Sejmu i Senatu.
Art. 19. (1) Prezydent Rzeczypospolitej składa przed objęciem urzędu przysięgę treści
następującej:
Świadom odpowiedzialności wobec Boga i historji za losy Państwa, przysięgam Panu Bogu
Wszechmogącemu, w Trójcy Świętej Jedynemu, na urzędzie Prezydenta Rzeczypospolitej:
praw zwierzchniczych Państwa bronić, jego godności strzec, ustawę konstytucyjną stosować,
względem wszystkich obywateli równą kierować się sprawiedliwością, zło i
niebezpieczeństwo od Państwa odwracać, a troskę o jego dobro za naczelny poczytywać sobie
obowiązek. Tak mi dopomóż Bóg i Święta Syna Jego Męka. Amen.
(2) Akt złożenia przysięgi stwierdzają podpisem: nowoobrany Prezydent Rzeczypospolitej
oraz osoby urzędowe, obecne przy zaprzysiężeniu.
Art. 20. (1) Okres urzędowania Prezydenta Rzeczypospolitej trwa lat siedem, licząc od dnia
objęcia urzędu.
(2) Okres ten przedłuża się o czas niezbędny do ukończenia postępowania wyborczego w
przypadku, gdy dla dokonania wyboru nowego Prezydenta Rzeczypospolitej będzie
zarządzone głosowanie powszechne.
Art. 21. Jeżeli przed upływem siedmioletniego okresu urzędowania nastąpi zgon Prezydenta
Rzeczypospolitej albo Prezydent zrzeknie się urzędu - Marszałek Senatu zwoła niezwłocznie
Zgromadzenie Elektorów celem wskazania przez nie kandydata na Prezydenta
Rzeczypospolitej, a w razie wskazania ze swej strony innego kandydata zarządzi głosowanie
powszechne.
Art. 22. (1) Jeżeli Prezydent Rzeczypospolitej nie może trwale sprawować urzędu, Marszałek
Senatu zwoła połączone Izby Ustawodawcze celem rozstrzygnięcia, czy urząd Prezydenta
należy uznać za opróżniony.
(2) Uchwała, uznająca urząd za opróżniony, zapada większością 3/5 ustawowej liczby
członków Izb Połączonych.
(3) W przypadku powzięcia powyższej uchwały, Marszałek Senatu zwoła niezwłocznie
Zgromadzenie Elektorów.
Art. 23. W czasie, gdy urząd Prezydenta Rzeczypospolitej jest opróżniony, funkcje Prezydenta
sprawuje zastępczo Marszałek Senatu, a gdyby Senat był rozwiązany - Marszałek
rozwiązanego Senatu; korzysta on wówczas ze wszystkich uprawnień z urzędem Prezydenta
Rzeczypospolitej związanych.
Art. 24. (1) W razie wojny okres urzędowania Prezydenta Rzeczypospolitej przedłuża się do
upływu trzech miesięcy od zawarcia pokoju; Prezydent Rzeczypospolitej osobnym aktem,
ogłoszonym w gazecie rządowej, wyznaczy wówczas swego następcę na wypadek opróżnienia
się urzędu przed zawarciem pokoju.
(2) W razie objęcia przez następcę urzędu Prezydenta Rzeczypospolitej, okres jego
urzędowania trwa do upływu trzech miesięcy od zawarcia pokoju.
III. Rząd.
Art. 25. (1) Rząd kieruje sprawami Państwa, niezastrzeżonemi innym organom władzy.
(2) Rząd składa się z Prezesa Rady Ministrów i Ministrów.
(3) Prezes Rady Ministrów reprezentuje Rząd, kieruje jego pracami oraz ustala ogólne zasady
polityki państwowej.
(4) Ministrowie kierują poszczególnemi działami administracji państwowej albo spełniają
poruczone im zadania szczególne.
(5) Organizację Rządu, a w szczególności zakres działania Prezesa Rady Ministrów, Rady
Ministrów i Ministrów - określi dekret Prezydenta Rzeczypospolitej.
Art. 26. Ministrowie dla rozstrzygania spraw, wymagających uchwały wszystkich członków
Rządu, tworzą Radę Ministrów pod przewodnictwem Prezesa Rady Ministrów.
Art. 27. (1) Prezes Rady Ministrów, Rada Ministrów i Ministrowie mają prawo wydawać
rozporządzenia celem wykonania aktów ustawodawczych i z powołaniem się na nie.
(2) Rozporządzenia te nie mogą stać w sprzeczności z aktami ustawodawczemi i będą
ogłaszane w Dzienniku Ustaw.
Art. 28. Prezes Rady Ministrów i Ministrowie są odpowiedzialni politycznie przed
Prezydentem Rzeczypospolitej i mogą być przez Niego w każdym czasie odwołani.
Art. 29. (1) Sejm, w wykonaniu prawa kontroli parlamentarnej nad działalnością Rządu, może
zażądać ustąpienia Rządu lub Ministra.
(2) Wniosek taki może być zgłoszony tylko podczas sesji zwyczajnej, a głosowanie nad nim
nie może się odbyć na posiedzeniu, podczas którego został zgłoszony.
(3) Jeżeli za wnioskiem wypowie się Sejm zwykłą większością głosów, a Prezydent
Rzeczypospolitej w ciągu trzech dni nie odwoła Rządu lub Ministra, ani też Izb
Ustawodawczych nie rozwiąże - wniosek będzie rozpatrzony przez Senat na najbliższem
posiedzeniu.
(4) Jeżeli Senat wypowie się za wnioskiem, uchwalonym przez Sejm, Prezydent
Rzeczypospolitej odwoła Rząd lub Ministra, chyba że rozwiąże Sejm i Senat.
Art. 30. (1) Niezależnie od odpowiedzialności politycznej przed Prezydentem
Rzeczypospolitej i parlamentarnej przed Sejmem, Prezes Rady Ministrów i Ministrowie
ponoszą odpowiedzialność konstytucyjną przed Trybunałem Stanu za umyślne naruszenie
Konstytucji lub innego aktu ustawodawczego, dokonane w związku z urzędowaniem.
(2) Prawo pociągania Prezesa Rady Ministrów lub Ministra do odpowiedzialności
konstytucyjnej służy Prezydentowi Rzeczypospolitej, a także Sejmowi i Senatowi w Izbach
Połączonych.
(3) Uchwała Izb Połączonych, oddająca Prezesa Rady Ministrów lub Ministra pod sąd
Trybunału Stanu, zapada większością 3/5 głosów przy obecności co najmniej połowy
ustawowej liczby członków Izb Połączonych.
IV. Sejm.
Art. 31. (1) Sejm sprawuje funkcje ustawodawcze i kontrolę nad działalnością Rządu; nadto
do Sejmu należy ustalanie budżetu i nakładanie ciężarów na obywateli.
(2) Kontrola nad działalnością Rządu wyraża się w prawie Sejmu:
a) żądania ustąpienia Rządu lub Ministra;
[ Pobierz całość w formacie PDF ]

  • zanotowane.pl
  • doc.pisz.pl
  • pdf.pisz.pl
  • emaginacja.xlx.pl

    •