Układ dokrewny, wet , Histologia

[ Pobierz całość w formacie PDF ]
Gruczoł tarczowy
–
tarczyca
(
glandula thyreoidea
)

Zbudowany z
dwóch płatów połączonych cienią
(ukoniaimiożernychłącnotkankowąubydłagrucołową)

Powstaje z
endodermy
, jako
gruczoł wydzielania zewntrznego
, z
przewodem tarczycowo-jykowymktóryanikawżyciu
płodowym
pootajeponimotwórlepynajykudoawiąkagrucołuwnikatkankameenchymalnaktóraawiera
nacyniakrwiononeidieliawiąekna
płaciki
miedykomórkamipojawiaikoloidpowtają
pcherzyki
którewiekiem
ulegająpowikeniu

Grucołotocony
torebką łącznotkankową
wgłąbgrucołuwnikająpamałącnotkankowenacyniamikrwiononymi
które
dzielą gruczoł na płaciki
wobrbiepamnajdująilimocyty

Płaciki zbudowane z różnokztałtnych pcherzyków
oróżnejwielkocicianapcherykówbudowana
nabłonka
jednowartwowegopłakiego
oróżnejwyokoci(komórkiołabokwaochłonnejcytoplamieaparatGolgiegowpotaci
lunejiateckilicnenitkowatemitochondria; w cytoplazmie
ziarenka
brunatnegobarwnikaktóregoiloćronie
wiekiem,
wyst. enzymy proteolityczne i fosfatazy
głkwanedobrewyktałconaergatoplamajądrakomórkoweo
różnejwielkoci)

Pcherzyki wypełnione koloidem
awierającymj
odotyreoglobuliny
(białkapołącone z jodem)oratyrokyni
trójjodotyronin
(cynneciałatarcycowe)koloidwykaujepowinowactwodobarwnikówkwanychmidypcherykami
tkankałącnalunaawierającawłóknaiateckoweinacyniawłoowate

Wnabłonkupcherykówwytpują1
Nabłonek
wydielający
do
wiatła
pcheryków
(komórkiecienneodużym
jądrelicnekroplekoloidu)2
Nabłonek
wydielający
do
nacyń
krwiononych
(komórkiwalcowateomniejymjądre
wytpująwakuolebreżne– pcherykiwydielnice)3
Nabłonek
spoczynkowy
(nikiekomórkieciennelubpłakie)
Komórkipcherykówwydielającychmająnapowierchnimikrokomkiktórewnikajądokoloidu

Pcheryki
wytwarają
i
gromadą
wydielin
(odbywaitopryudialeergatoplamyiaparatuGolgiego;
wydzielina
w
pcherykachw
postaci
koloidu
wobrbiektóregonatpujejodowanietyreoglobuliny) oraz
wchłaniają
hormony
z
koloidu
i
uwalniają
je
do krwi
(rokładhydrolitycnykoloiduwchłanianieproduktówhydroliyprekomórkinabłonkałąceniei
pcherykówpinocytarnychlioomamipowitanietyrokynyitrójjodotyroninywpodtawnejccikomórki
wydzielanie
dokrwipreotworkiwcianachnacyńwłoowatych)

Tarczyca jest kontrolowana przez
pryadk
(hormon tyreotropowy); na wydzielaniewpływająrównież
immunoglobuliny
.

Wtkancełącnejmidypcherykamiwytpująkupieniakomóreknabłonkowychprypominającychkomórkiciany
pcherykówąto
komórki C (komórki para olikularne
)mogąwytpowaćwcianiepcherykówaleniedo chodądo
wiatławcytoplamiedobrewyktałconyaparatGolgiegoiiiateckaortkalicneiarnitocibiałkowe
komórki
wpółtworąukładkomórekendokrynowychprewodupokarmowegoioddechowego

Grucoło
dużych
dolnociach
regeneracyjnych
(pojegouuniciunatpujeodbudowapcherykówpootałejcci
miążupodwpływemhormonutyreotropowegopryadki)

Bardzo dobrze unaczyniony, dobrze zaopatrywany w krew; liczne naczynia limfatyczne;

Unerwionawłóknami
układu
wpółculnego
(pobudzającynnoćtarcycy)ora
gałąkami
nerwu
błdnego
(hamują
cynnoćtarcycy)

Tarcycawpływanapremianmateriiukładnerwowywrotciałaorarowójorganimuregulujepoiomjoduwekrwi
pootajewwiąkucynnociowymgrucołamipłciowymi(powikainpwcaieciaży)
Gruczoły przytarczyczne
–
przytarczyce
(
glandulae parathyreoidae)

Dwieparymałychgrucołówleżącychnapowierchnitarcycylubwjejmiążumogąwytpować(włacau
rolinożernych)wtkanceokołotchawicnejwródpieriuwmiążulubnapowierchnigraicy

Rowijająi
nabłonka ektodermalnego
(awiąkównabłonkowychwpotaciuwypukleńktóreoddielająiod
miejcapowtaniaiłącąipowierchniąpłatówtarcycywgłąbawiąkówwnikatkankameenchymalnanacyniami
krwiononymi)

Każdy gruczoł otoczony cienką torebką z tkanki łącznej
wgłąbwnikają
pamałącnotkankowe
którepreplatająii
tworąrutowaniedlamiążu
(tkankałącnaródmiążowanajlepiejrowinitauwiniibydła)

Miążz zbudowany z wielobocznych komórek nabłonkowych
ułożonychwkupieniawpotaci pasm lub gron;
midy
kupieniamitkankałącnaluna
nacyniamikrwiononymiinerwamiorakomórkitłucowe

Napowierchnikomórekgrucołowychwytpują
mikrokosmki
dikiktórymkomórkiabiająieobą
ogranicającpretreniemidykomórkowe

Zbudowanekomórekgłównychjanychiciemnychkomórekkwaochłonnychiormporednich

Komórki główne jane
– pojawiająinajwceniejmająmałejądrawcytoplamiewytpująlicneiarenka
glikogenu

Komórki główne ciemne
– powtająkomórekgłównychjanychtanowiągłównąmamiążumajądużejądra
licnemitochondriałabokwaochłonneiarnitocioraniewielkąiloćiarenekglikogenu

Komórki kwaochłonne
- wikeodkomórekgłównychwcytoplamiewytpująiarnitocikwaochłonnemają
małepomarconejądradużomitochondriów

Formy porednie
– wytpująpomidykomórkami

Wobrbiepamigronkomórekwytpują
pcherykiwypełnioneubtancją
białkową(podobnądokoloidutarcycy
alenieawierającą jodu)

Prytarcycewydielają
parathormon
któryregulujepremianywapnioweiooranoweworganimie
Przyadka mózgowa
(
hypophysis cerebri
)

Grucołleżącywiodełkutureckim
łącącyiapomocąlejkapodtawąmógupootajewciłymwiąku
rowojowymanatomicnymicynnociowympodwgórem

Wikoćhormonówpryadki
odpowiadaaregulacjcynnociinnychgrucołówdokrewnych
pryadkapełnirol
gruczołu nadrzdnego
jettoogniwoporedniekontrolowaneprepodwgóre(pryadkaprektałcabodcenerwowe
w hormonalne)

Jejaktywnoćjetkontrolowanaprepodwgóreapomocąbodcównerwowychihormonów(oliliberyna– FSH-RH;
kortykoliberyna - CRH; tyreoliberyna – TRH; somatoliberyna - SRH)

Rozwija i z ektodermy
; powstaje z dwóchawiąków– jedenbarwyarawejrowijaimidymógowia(powtaje
z niego
cćnerwowa)
adrugibarwycerwonawejpowtajenabłonkapierwotnejjamyutnej(cćnabłonkowa
grucołowa)

Jet otoczona torebką łącznotkankową
którałącyioponątwardąmógowiaOdtorebkiw głąbpocególnych
cciwnikająwłóknałącnotkankowenacyniamiinerwami

Wytkieccipryadkiąunerwione
włóknaminerwowymiwychodącymijąderpodwgóra
oraz
włóknami
nerwowymiwpółculnymieplotu szyjnego

Pryadkaawieradużąlicbnacyńkrwiononychktóretworą
układ wrotny (
ttnicepryadkoweodchodąodkoła
ttnicegoWilliabiegnądopodwgóragdiedieląiwiećnacyńwłoowatychnacyniabierająiwżyływrotne
którebiegnąwdłużlejkairogałiająiwccigrucołowejpryadki
ZĘNERWOW(
neurohypophysis
)

Powtajewobrbie
podwgórawyrotkalejkowatego
(
processus infundibularis
)którywyodrbniaiigrubiejeale
achowujełącnoćpodtawąmógu

Wobrbielejkanajdujeijamaktórapredłużaiwgłąbccinerwowejpryadki(miożernewinia)lubkońcyi
beporedniopredpryadką(końpreżuwace)wntrewypełnionepłynemmógowo-rdzeniowym;
lejek zbudowany z
tkanki glejowej i licnychwłókiennerwowychbemielinowych(
wyputkikomórekwojowychtworącychjądro
nadwzrokowe i przykomorowe – komórkijądermajądolnoćneuroekrecjiiarnitociichwydielinywpotacikropelą
doprowadanedoccinerwowejpryadki)

Ma
unaczyniony zrąb
wktórymleżą
pituicyty
(wypecjaliowanekomórkiglejowektórepoiadająwcytoplamieiarenka
barwnikawytpującerównieżmidywłóknami);
rąbtanowiąwłóknaiateckowebemielinowewłóknanerwowei
wyputkipituicytów

Wccimiążowejwytpują
ciałka neuroekrecyjne pichrzowe
(różnejwielkociwpotacibryłekcciowoiarnite
cciowojednorodne)któreąunawaneagrubieniaakonówwychodącychjądranadwrokowegododatkowo
wytpujądrobnewłókienkanerwowekropelkamilubiarenkamineuroekretuwytwarające
ploty okołonaczyniowe
(dikitemuneuroekretdotajeidoccinerwowejibeporedniodonacyńkrwiononych)prawdopodobnie
hormonypowtająwpodwgóru iąmagaynowaneitranportowanedokrwiwnerwowejccipryadki
Hormon czci nerwowej przyadki – pituitryna
, zawiera:

Hormon antydiuretyczny (ADH)
– wywołującykurcminigładkichnacyńkrwiononychihamujewydielaniemocu

Oksytocyna
– pobudadokurcuminiegładkie macicy
ZĘGRUZOŁOW(
adenohypophysis
)

Powstaje ze sklepienia pierwotnej jamy ustnej
wytwarającegouwypuklenie– kieonkpryadkowąktórawnikado
mezenchymy i biegnie w kierunku wyrotkalejkowatego(któregopowtajecćnerwowapryadki)awiąekoddiela
itopniowoodjamyutnejotatecnietracącniąkontaktkieonkaprektałcaiwworecekkomórkinabłonka
mnożąiintenywnietworącelementygrucołowe
zanika jama wewnątrz woreczka

kładaitrechcci
1.
Czć przednia
(
pars anterior
)
- ukoniaprylegadocciporedniejuinnychgatunkówtecciąoddieloneceliną(jamapryadki)
- kładai
adenocytów
(komgrucołowych)tworącychpamalubgronaotoconewłóknamikratkowymiinacyniami
zatokowymi
- wródkomórekwytpują
o
Komórki barwnikooporne
(chromoobnekomγ)- tanowiąokołopołowywytkichkomórekccipredniej
komórkinieróżnicowane
, z nichpowtająkomórkichromoilne
małekomórki
jądrolunieromieconąchromatyną
łabobarwiącaicytoplamabeiarnitocileżąwrodkowejccipamigniad
komórkiadrenokortykotropowe
ą
niecowikeawierająkwao- lub zasadochłonneiarnitocigrupująiwpredniejccikomórki
komórkiciążowe
przysadki
– mienionekomórkinieróżnicowanektórapojawiająipodcaciążynaobwodieccipredniej
o
Komórki barwnikochłonne
(chromofilne) –
właciwekomórkiwydielnicze
wikeodkomórekbarwnikoopornych
układająinaobwodiepamigniadprylegajądociannacyńkrwiononych
cytoplamalicnymiiarnitociami
,
wykaującymipowinowactwodobarwników
a)
Komórki kwaohłonne
– acydofilnekomα – najdująigłównienaobwodiepredniejccipryadki
mająktałtokrągłylubowalny
jądrawrodkowejccikomórkicytoplamaawiera
licneiarnitocibarwiącei
kwaochłonnied
użaintenywnoćynteybiałka(dobrewyktałconaiateckaortka); KOMÓRKIOMTOTROPOWE
–
mająktałtkulitywydielająomatotropin(hormonwrotu)barwiąiaokarminemKOMÓRKILKTOTROPOWE –
dużewydłużonelubowalnewydielająprolaktynbarwiąioranżemG
b)
Komórki
zaadohłonne
– bazofilekomβ – najmniejlicnewytpujągłówniewrodkowejccipryadki
(ątamnajwikymikomórkami)
wcytoplamieaadochłonneiarnitoci
KOMÓRKITYREOTROPOWE – ktałt
nieregularnylubwielobocnydużailoćmałychiarnitociwcytoplamiewydielająhormontyreotropowygdytarcyca
wydielamałohormonówlubpojejcciowylubcałkowitymwyciciumogąprektałcaćiw
komórki tyreoidektomijne
(duże iateckaródplamatycnaopowikonychcyternachwikeiarnitoci)KOMÓRKIGONDOTROPOWE –
okrągłelubowalnejądrakomórkoweułożoneobwodowoawierająlicneglikoproteidy
cytoplazma wybarwia i
błkitem anilinowym na niebieko
powikająiuoobnikówkatrowanych(wtychkomórkachpowtajeduży
pcherykktórypychacytoplamjądremnaobwódkomórki)
Hormony:

Somatotropina (STH
) – hormonwrotuwpływanawrotorapremianybiałkowecukrowetłucowe

Gonadotropiny
o
Folitropina (hormon gonadotropowy A - FSH)
– pobudawrotidojrewaniepcherykówjajnikowychwjajnikui
wrotkomórekrorodcychmkichwjądre
o
Lueotropina (LH),
pobudawydielanieprogeteronupreciałkożółtewjajnikuoranawydielaniegrucołu
mlekowego

Tyreotropina (TSH)

Kortykotropina (adrenokortykotropina ACTH)

Hormony przemiany materii
2.
Czę porednia
(
pars intermedia
)
- rutowaniełącnotkankowewockach
skupienia komórekβibarwnikoopornych
;
- zawiera jamy i torbiele (
pozostałoćpowietlekieonkipryadki)
ątotworywyłanenabłonkiemeciennymlub
walcowatymktórymożemiećmikrokomkiwntrewypełnionekoloidem
- mogąwytpowaćgrucołycewkoweluowe(ołabejunkcjiwydielnicej)oraniewielkienagromadzenia tkanki
limfatycznej
- u tarzych oobników wzrata iloć komórek β
- dobrerowinitaukrgowcówmiennocieplnych
Hormony:

Melanotropina (intermedyna MSH
) – przemiany barwnikowe

β-lipotropina (LPH)
– premianytłuców
3.
Czć guzowa
(
pars tuberalis
)
- prypominabudowącćporednią
 - niewytpujeuwierątawieralicnenacyniakrwiononeipamakomórekeciennycholekkoaadochłonnej
cytoplazmie
Nadnercza (
glandulae suprarenales
)

Narądparytyleżącynadogłowowymbiegunie nerek, zbudowane z kory nadnerczy (
cortex suprarenalis
) i rdzenia
nadnerczy (
medulla suprarenalis
)któreróżniąipochodeniembudowąiunkcją

Powtajedwóchodrbnychawiąkówktórełącąieobąuaków

Uamicniektórychgatunkóworauwykatrowanychamcówmidywartwąiatkowatąkorynadnercyardeniem
nadnercywytpujewąkapryrdennawartwaporedniajanoabarwionabudowanakomórekmałoróżnicowanych

Wobrbiełącnotkankowejtorebkiwytpujeiećttnicaodktórejodchodąnacyniawłoowateatokowewródbłonku
nacyńwytpująkomórkiktóremajądolnoćwychwytywaniabarwnikanacyniawłoowateprechodąwżyłyodobre
rowinitejcianieminiowej

Midyródbłonkiemnacyńakomórkamigrucołowymiwytpujątwpretrenieokołonacyniowewktórychnajdują
ibłonypodtawnekomórkiłącnotkankowewłóknanerwoweimikrokomkinapowierchnikomórekgrucołowychw
wąkichpretreniachokołonacyniowychbłonypodtawneprylegajądoiebiewerychmidynimikomórki
łącnotkankoweorawłóknanerwowebemielinowe

ąunerwioneprewłóknanerwowenerwubłdnegooraplotuwpółculnegotrewiowegowłóknawnikająwgłąb
narąduoplatającnacyniawłoowateiatokowewgłbokich wartwachkoryoranapogranicurdeniemwytpują
gteplotynerwowewrdeniuwytpująlicnewojeiwłóknanerwowe
Kora nadnerczy

Powtajemeodermalnegonabłonkawtórnejjamyciałaktóregokomórkimnożąiitworąkupieniawpuklającei
dootacającejjetkankimeenchymalnej

Wcytoplamiekomórekgrucołowychwytpująlicnewolnoleżąceryboomyoramitochondriaktórychwntre
awieragłówniekanaliki

Zbudowana z trzech warstw:
1.
Wartwakłbkowata(
zona glomerulosa
) – wartwaróżnoktałtna(
z.multiformis
)lubłukowata(
z. arcuata
) –
budowanakomórekwielobocnychtworącychkłbkowatelubnieregularnegronaipamakomórkiawierająceniewielką
licbciałtłucowychuniektórychgatunkówpamawartwypamowatejrouwająiwcciobwodowejwpotaci
łukówwartwależącapodtorebkąłącnotkankowąkomórkiwyokiektałtwalcowatykomórkibiorąudiałwwytwaraniu
nowychelementówkomórkowych(odbudowaużytychkomórek)
2.
Warstwa pasmowata
(
zona fassiculata
) – najeranajlepiejwyktałconawartwabudowanawielobocnych
komórekukładającychiwpamapamamogąbyćbudowanenawetkilkueregówkomórekwnikająmidypama
tkankiłącnejibiegnąwkierunkurdenianadnercykomórki– spongiocyty cytoplamagąbcataawierającadużąiloć
lipidówiteroiduwytpująwolnekwaytłucoweorainnewiąkinpcholinaoraiarenkawitaminy(prypucalnie
wit. C w formie rozpuszczonej).
3.
Warstwa siatkowata
(
zona reticularis
) – znajduje sipodwartwąpamowatąbudowanapamkomórkowych
tworącychiećwockachwytpująnacyniakrwiononekomórkiwielobocneawierającemałąiloćlipidóww
cytoplamiepcherykiwakuoliowanemitochondriaoraiarenkabarwnikaktóregoiloćroniewiekiemwtejwartwie
achodąmianywtecne
Hormony:

Mineralokortykosteroidy
– powtająwwartwiekłbkowatejregulujągopodarkwodnąimineralną

Glikokortykoidy
– ąyntetyowanewwartwiepamowatej iiatkowatejpobudająproceyoorylacjimają
wpływnapremianwglowodanowąiodpornoćorganimuwnadmiarepowodująropadlimocytów
mniejająprepucalnoćnacyńołabiająagocytohamująyntekolagenu

Hormony
płciowe
(androgeny, progesteron, estrogen) – ąwytwaranewwartwiepamowatejiiatkowatej
powtająprawdopodobniejakoproduktwtpnywynteiehormonówkorynadnercy
Rdzeń nadnerczy

Zbudowanykulitychwielobocnychlubwalcowatychkomórektworącychgrupylubpamamidyktórymi
wytpująatokiżylne(wytkiekomórkimająbeporedniątycnoćnacyniamikrwiononymi)

Wcytoplamiewytpująlicneiarnitociwykaującepowinowactwodoolichromowychwybarwijaceinakolor
żółtylubbrunatny(komórkichromochłonneadrenalinotwórcelubchromainowekomórkieochromowe)iloć
iarnitociależyodtanuunkcjonalnegokomórek

Wytpująrównieżkomórkinerwoweukładuwpółculnegopomidyktóryminajdujeirąbłącnotkankowy

Jądrakomórkoweolużnoromieconejchromatynieukładająiblikorodkapamkomórkowych

Wytpująkomórkigłówne(janejądrawcytoplamielicnedrobneiarnitocieochromowewytwarają
adrenalin)ikomórkipobocne(ciemnejądracytoplamalicnymibłonamiwewnątrkomórkowymiipcherykami
wyglądpiankowywytwarająnoradrenalin)
Hormony:

Adrenalina
– wytwaranaprekomórkigłównepobudaukładnerwowywpółculnywżanacynia
krwiononepodnoicinieniekrwiwpływanapremiany wglowodanów

Noradrenalina
– wydielanaprekomórkipobocnewikacinieniekrwialenieprypieaakcjierca
[ Pobierz całość w formacie PDF ]

  • zanotowane.pl
  • doc.pisz.pl
  • pdf.pisz.pl
  • emaginacja.xlx.pl

    •