uklad krwiotworczy i Hemostaza, Fizyka Medyczna UŚ Katowice, Anatomia

[ Pobierz całość w formacie PDF ]
2012-04-19
UKŁAD KRWIOTÓRCZY
SKŁAD KRWI
Układ krwiotwórczy
.
Krew jest tkanką płynną składającą się z osocza i elementów
morfotycznych tj. erytrocytów, leukocytów i trombocytów. Krew ma
odczyn lekko zasadowy pH 7,35 – 7,45.
Stanowi około 1/13 masy ciała i zajmuje objętość ok. 5 l.
►
Osocze – można uzyskać po odwirowaniu cięższych od niego
krwinek.
Zajmuje ono około 60% objętości krwi i składa się w 89 – 91 %
wody i rozpuszczonych w niej substancji białkowych; albumin, globulin i
fibrynogenu oraz innych związków organicznych i soli mineralnych.
Gęstość względna krwi wynosi 1,052 do 1,064 i zmienia się wraz z liczbą
erytrocytów w jednostce objętości. Wartość ta jest wyższa dla krwi
mężczyzn i noworodków. Stosunek objętości krwinek do objętości osocza
nosi nazwę hematokrytu.
UKŁAD KRWIOTÓRCZY
Białkowe składniki osocza
Wartość hematokrytu w różnych okresach życia człowieka
.
•
1. albuminy utrzymujące ciśnienie osmotyczne krwi,
transportują kwasy tłuszczowe, bilirubinę, niektóre
hormony i leki,
•
2. globuliny frakcja alpha 1 i 2, globuliny beta i
globuliny gamma – te ostatnie wytwarzane są w
węzłach chłonnych i pełnią rolę obronną stanowiąc
przeciwciała, pozostałe globuliny stanowią nośnik dla
innych substancji i jonów,
3. fibrynogen wytwarzany jest w wątrobie, który
uczestniczy w procesie krzepnięcia krwi
LICZBA ERYTROCYTÓW
X 10
6
/μl
WIEK
HEMATOKRYT
1 dzień
1 tydzień
8 tygodni
6 miesięcy
1 rok
4 lata
12 lat
Dorosła kobieta
Dorosły mężczyzna
54,0
52,5
42,0
36,0
35,0
37,0
39,0
42,0
47,0
5,1
5,1
4,5
4,6
4,5
4,7
4,8
4,9
5,4
Rola krwi w organizmie
•
Transport tlenu z płuc do tkanek
•
transport dwutlenku węgla z tkanek do płuc
•
transport do wszystkich tkanek produktów
energetycznych i budulcowych wchłoniętych z
przewodu pokarmowego
•
Transport produktów przemiany materii do nerek
•
Transport hormonów
•
Magazynuje hormony poprzez wiązanie ich z białkami
osocza
•
Wyrównuje ciśnienie osmotyczne we wszystkich
tkankach
•
Wyrównuje stężenie jonów wodorowych w
organizmie
•
Bierze udział w termoregulacji
•
Tworzy barierę przed inwazją
drobnoustrojów:leukocyty
,makrofagi,przeciwciała,układ dopełniacza
•
Pełni formę pamięci immunologicznej
1
2012-04-19
UKŁAD KRWIOTÓRCZY
krew
Morfologia krwi obwodowej (wartości podane dla osób dorosłych)
.
Skład procentowy krwinek białych we
krwi obwodowej
Granulocyty obojętnochłonne 45 – 65
%
Granulocyty kwasochłonne 1 – 5 %
Granulocyty zasadochłonne 0 – 1 %
Limfocyty 28 – 42 %
Monocyty 4 – 8 %
•
Erytrocyty
(krwinki
czerwone) występują w
ilości 4,5 – 5 mln w
mm
3
•
Leukocyty
(krwinki
białe) występują w ilości
do 10 000 / mm
3
•
Granulocyty
występują
pod postacią
kwasochłonnych (2 – 5
%), obojętnochłonnych
(57%) i zasadochłonnych
(0,5%)
•
Inne krwinki białe:
•
Monocyty (4%)
•
Limfocyty (36%)
•
Płytki krwi
odpowiadają za procesy
krzepnięcia krwi
Szpik kostny
•
Zawarty jest w częściach gąbczastych kości płaskich, w
mostku, żebrach, kościach biodrowych, trzonach kręgów,
w sąsiedztwie nasad kości długich
•
W skład szpiku czerwonego wchodzą:
komórki
hamatopoetyczne w różnym stopniu zróżnicowania
,
adipocyty,komórki zrębu, komórki stanowiące ściany
zatok szpikowych(komórki przydanki i
śródbłonka),komórki bariery
Tkanka krwiotwórcza
•
Centralne tkanki hematopetyczne:szpik
czerwony i grasica
•
Obwodowe tkanki hematopetyczne:węzły
chłonne,grudki chłonne w błonach śluzowych i
śledziona
Zrąb szpiku kostnego
•
Komórki zrębu są to komórki siateczki które
stanowią zawieszenie tkanki szpikowej. Pełnią
funkcję podporowa i żerną(pochłaniają jądra
komórkowe wydalane przez dojrzałe
erytrocyty),wydzielają czynniki
wzrostowe,leukotrieny,cytokininy,prostagland
yny,chemoprzekaźniki
•
Wszystkie elementy morfotyczne krwi
powstają z z komórki szpiku
pluripotencjalnej
hematopoetycznej pnia
•
Pod wpływem czynnika wzrostowego
granulocytów(Il-1,Il-6,Il-7,Il-10,Il-11,Il-12) z
komórki pluripotencjalnej powstają komórki
macierzyste nieukierunkowane i komórki
macierzyste limfoidalne
2
2012-04-19
Komórki macierzyste
nieukierunkowane
•
Przekształcaja się w :
•
Komórki ukierunkowane linii erytrocytów
•
Komórki ukierunkowane granulocytów i
makrofagów
•
Komórki macierzyste linii eozynofilów
•
Komórki macierzyste linii bazofilów
•
Komórki ukierunkowane linii megakariocytów
Komórki macierzyste limfoidalne
•
Przekształcają się w szpiku w limfocyty pre-B i
limfocyty pre-T oraz limfocyty NK
UKŁAD KRWIOTÓRCZY
UKŁAD KRWIOTÓRCZY
Erytrocyty
Erytropoeza, granulopoeza, trombopoeza i limfopoeza
.
.
Wyróżnia się 2 szeregi rozwojowe krwinek czerwonych tj.
prawidłowy szereg normoblastyczny oraz szereg megaloblastyczny,
występujący w pierwszych miesiącach życia płodowego, a pozapłodowo
obserwowany wyłącznie w stanach chorobowych np. niedokrwistościach
megaloblastycznych. Dojrzały erytrocyt powstaje we krwi z retikulocytów
po utracie organelli komórkowych
Prawidłowy rozmaz krwi obwodowej
Retikulocyty w rozmazie krwi
Widoczne prawidłowe erytrocyty
obwodowej
UKŁAD KRWIOTÓRCZY
UKŁAD KRWIOTÓRCZY
Erytrocyty
Erytrocyty charakterystyka
.
.
Prawidłowa krwinka czerwona jest komórką dyskoidalną o średnicy 7-8 mμ ,
bezjądrową , dwuwklęsłą z widocznym przejaśnieniem w części środkowej.
Czas wytwarzania dojrzałych krwinek czerwonych wynosi 7- 10 dni.
Czas przeżycia 100 – 120 dni
W ciągu jednej sekundy ginie ok. 2,5 mln. erytrocytów i powstaje tyle
samo nowych.
Funkcje
◘
transport tlenu i dwutlenku węgla
◘
regulacja równowagi kwasowo - zasadowej
Megaloblasty w rozmazie krwi obwodowej.
Wielkość megaloblastów zbliżona do
wielkości granulocytów
3
2012-04-19
erytropoeza
•
Komórka ukierunkowana linii erytrocytów (BFU-E)
•
Komórka macierzysta linii erytrocytów(CFU-E)
•
Proerytroblasty
•
Erytroblasty zasadochłonne Ii II
•
Erytroblasty polichromatofilne
•
W erytroblastach cytoplazma wypełnia się
hemoglobiną
•
Erytroblasty kwasochłonne przechodzą do zatok
żylnych szpiku zostawiając tam jądra komórkowe
przechodząc w retikulocyty
•
Cykl rozwojowy erytrocytów trwa ok.5 dni
•
We krwi obwodowej retikulocyty stanowią ok..0,5%
UKŁAD KRWIOTÓRCZY
Erytrocyty nieprawidłowości
►
Nieprawidłowości wielkości erytrocytów (anizocytoza) jest to równoczesne
występowanie krwinek czerwonych różnej wielkości – anizomikrocytoza
– anizomakrocytoza
►
Nieprawidłowości kształtu krwinek czerwonych (poikilocytoza) jest to
występowanie zniekształconych krwinek czerwonych np. eliptocyty – krwinki
owalne, schizocyty – krwinki rozfragmentowane, krwinki tarczowate,
lakrymocyty – kształt łez, krwinki morwowate, krwinki hełmowate,
.
Rozmazy krwi obwodowej
.
Widoczne mikrocyty, schizocyty, krwinki hełmowate
 
Czynnikiem pobudzającym erytropoezę jest
ERYTROPOETYNA, wytwarzana w 85% w nerkach i
15% w wątrobie
 
Spadek prężności tlenu we krwi powoduje wzrost
wytwarzania erytropoetyny
 
Erytroblasty
Budowa cząsteczki
hemoglobiny
pozyskują
jony
żelaza
za
pośrednictwem białka transferyny
 
Prawidłowa erytropoeza zależy od witaminy B12i
kwasu foliowego
 
W regulacji erytropoezy uczestniczą
hormony
gruczołu tarczowego(T3iT4) pobudzająco
 
Hormony
płciowe-androgeny
pobudzają,
metabolity estrogenów hamują
•
Hemoglobina
, "oddechowy" barwnik krwi zawarty wewnątrz
krwinek czerwonych (erytrocytów) przenoszący tlen.
Hemoglobina jest białkiem złożonym z grupy prostetycznej
zwanej hemem, pochodnej porfiryny (protoporfiryna IX)
złączonej z atomem dwuwartościowego żelaza i białka
prostego - globiny.
Na cząsteczkę hemoglobiny przypadają cztery hemy (każda z
nich może przyłączyć cząsteczkę tlenu) i cztery globiny
(składającej się z czterech łańcuchów: dwóch alfa i dwóch
beta)
•
Porfiryna +żelazo= hem(barwnik)
•
Hem + globina (białko) = hemoglobina
4
2012-04-19
Rodzaje hemoglobiny:
Hemoglobiny nieprawidłowe:
HbS
-mutacja punktowa - podmiana hydrofilowego kwasu
glutaminowego w pozycji A2 (6β) na hydrofobową walinę co
powoduje powstanie lepkich miejsc i tworzenia agregatów
nieutlenowanej HbS, które zniekształcają erytrocyty
prowadząc do niedokrwistości sierpowatokrwinkowej
HbM
- mutacja powodująca zamianę histydyny w pozycji F8 na
tyrozynę, która stabilizuje żelazo w hemie w formie Fe3+
zamiast Fe2+. Hemoglobina z Fe3+ nazywa się
methemogolobiną (
metHb
) i nie wiąże się z tlenem.
Hemoglobiny "prawidłowe"
HbA
(HbA1) (2α2β) - prawidłowa hemoglobina dorosłych
HbA2
(2α2δ) - prawidłowa hemoglobina dorosłych, stanowi
około 1,5% - 3% hemoglobiny
HbF
(2α2γ) - hemoglobina płodowa, ma większe
powinowactwo do tlenu niż HbA, dzięki czemu jest w stanie
pobrać tlen z krwi matki w łożysku i uwolnić ją w tkankach
płodu. W życiu pozamacicznym jest zastępowana, gdyż
słabiej uwalnia tlen w tkankach przy wyższym ciśnieniu
parcjalnym tlenu. U dorosłych do 2%
•
Transport tlenu odbywa się bez zmiany
stopnia utlenienia atomu żelaza.
•
W kapilarach płuc hemoglobina po połączeniu
się z tlenem przybiera postać oxyhemoglobiny
(krew utlenowana, tętnicza), która następnie
krążąc po całym organizmie roznosi tlen do
wszystkich tkanek.
•
Tam następuje odłączenie tlenu i przyłączenie
dwutlenku węgla, który tworzy z białkami
hemoglobiny
karbaminiany
(krew
odtlenowana, żylna) i w końcu zostaje
przetransportowany do płuc, a jego miejsce
zajmuje tlen.
Metabolizm hemoglobiny
•
Hemoglobina jest metabolizowana do
barwników żółciowych i globiny w układzie
siateczkowo-śródbłonkowym.
•
W wyniku zatrucia tlenkiem węgla powstaje
300 razy silniejszy związek CO z Hb
(karboksyhemoglobina), niż analogiczny z
tlenem.
•
Innym związkiem jest methemoglobina (w
zatruciach np. azotanami), a co najważniejsze -
oba związki nie mają zdolności przenoszenia
tlenu.
Powinowactwo Hb do O2 w zależności od jego
prężności przedstawia esowata krzywa dysocjacji
oksyhemoglobiny.
•
Czynniki
zwiększające powinowactwo Hb do O2
(przesunięcie krzywej dysocjacji na lewo):
-
hipotermia
- ↑ pH
- ↓ PaCO2
•
Czynniki
zmniejszające powinowactwo Hb do O2
–
ułatwiają oddawanie tlenu do tkanek (przesunięcie
krzywej dysocjacji w prawo):
-
↑ PaCO2 (efekt Bohra)
- ↓ pH
- ↑ temperatury ciała
5
[ Pobierz całość w formacie PDF ]

  • zanotowane.pl
  • doc.pisz.pl
  • pdf.pisz.pl
  • emaginacja.xlx.pl

    •